Nowy obowiązek dla firm. Tak unijne rozporządzenie EUDR ma chronić światowe zasoby leśne

Chodzi o European Union Deforestation Regulation (EUDR). Rozporządzenie EUDR to inicjatywa, która ma chronić światowe zasoby leśne i ograniczyć tempo wylesiania, a to poprzez zakaz wprowadzania na rynek unijny oraz eksportowania z niego produktów, które nie spełniają wymogów legalności i zrównoważonego rozwoju.

Rozporządzenie weszło w życie 29 czerwca 2023 roku, ale jego przepisy zaczną obowiązywać od 30 grudnia 2024.

Jak dotąd tylko Polska, Portugalia i Słowenia nie zgłosiły organu, który będzie odpowiedzialny za wdrażanie postanowień rozporządzenia w tych krajach. W Polsce ów organ musiałby przeprowadzić 3,5 tys. kontroli, czyli prawie 300 miesięcznie.

– To jest całkowicie przełomowe rozporządzenie. Będzie m.in. obowiązek wykazania dokładnie, z jakiej działki pochodzi dany produkt, będą potrzebne współrzędne geograficzne danej lokalizacji, informacje, czy produkt został pozyskany bądź wyprodukowany zgodnie z prawem lokalnym danego kraju pochodzenia – wyjaśniła na stronie agencji informacyjnej „Newseria” Karolina Tymorek, dyrektorka FSC Polska (Systemu Certyfikacji Produktów Leśnych).

FSC aktywnie uczestniczyło w procesie opracowywania nowej legislacji jako organizacja przeciwdziałająca od 30 lat wylesianiu.

Karolina Tymorek dodała, że firmy będą miały bardzo poważne obowiązki dotyczące dochowania należytej staranności. Jeśli ich nie wypełnią, nie będą mogły wprowadzić do obrotu określonych produktów.

W stosunku do drewna wprowadzono dodatkowe ograniczenia – produkty z tego surowca nie będą mogły pochodzić z terenów, na których doszło do wylesiania i degradacji lasów po 31 grudnia 2020 roku. Wszystko musi być wyprodukowane zgodnie z krajowymi przepisami, w tym z przepisami związanymi z poszanowaniem praw człowieka, ludności rdzennej, a także musi być opatrzone oświadczeniem firmy o dochowaniu należytej staranności.

Warto sobie zdać sprawę, iż ponad połowa światowych dochodów brutto zależy od zasobów środowiska i usług z nim związanych, a trzy kluczowe sektory gospodarki – budownictwo, rolnictwo oraz produkcja żywności – są w wysokim stopniu zależne od dostępności surowców naturalnych.

Wylesianie lub degradacja lasów zaliczane są do największych zagrożeń XXI wieku, bowiem znacznie przyczyniają się do zmian klimatu i utraty bioróżnorodności. Według badań, w ostatnich 30 latach z powierzchni Ziemi zniknęło aż 420 milionów hektarów lasów, co można porównywać z powierzchnią krajów Unii Europejskiej.

Główną przyczyną wylesiania jest ekspansja gruntów rolnych w odpowiedzi na rosnące zapotrzebowanie na żywność i produkty pochodzenia leśnego, a to w związku ze stale powiększającą się populacją świata.

To z kolei powoduje wzrost produkcji soi, wołowiny, oleju palmowego, kauczuku, kakao, kawy i drewna. Jednym z największych konsumentów tych produktów na świecie jest Unia Europejska, dlatego zmiany w UE mogą wpłynąć na sytuację w innych regionach, gdzie te surowce są pozyskiwane.