Szczególną uwagę w raporcie poświęcono najbardziej problematycznym w polskich warunkach zanieczyszczeniom powietrza: pyłowi zawieszonemu (frakcje PM10 oraz PM2,5), jak również oznaczanemu w nim benzo(a)pirenowi.
Od siebie dodajmy, że są to substancje szkodliwe dla ludzkiego organizmu. Sam benzo(a)piren jest toksyczny, rakotwórczy, mutagenny, działający na rozrodczość i niebezpieczna także dla środowiska. Wykazuje małą toksyczność ostrą, zaś dużą toksyczność przewlekłą, bowiem kumuluje się w organizmie.
W 2023 roku pomiary stężeń zanieczyszczeń powietrza prowadzono w 26 uzdrowiskach, na 88 stanowiskach. Wszystkie pomiary prowadzone były z wykorzystaniem metodyk referencyjnych lub równoważnych do referencyjnych.
Zarówno stężenia średnie dobowe, jak i średnie roczne stężenia pyłu zawieszonego PM10 we wszystkich uzdrowiskach, w których prowadzono badania, były niższe od dopuszczalnych.
Najmniejsze spadki stężeń odnotowano w Inowrocławiu
W porównaniu do roku 2022, w 2023 niemal we wszystkich uzdrowiskach odnotowano spadek zanieczyszczenia powietrza pyłem zawieszonym PM10 (wzrost średnich wartości zmierzono tylko w Kołobrzegu i Uniejowie). Największe spadki stężeń zaobserwowano w Cieplicach Śląskich- Zdroju i Busku-Zdroju, a najmniejsze - w Inowrocławiu.
Podobnie sytuacja wygląda w przypadku pyłu zawieszonego PM2,5 - nie odnotowano przekroczenia rocznego poziomu dopuszczalnego. Niemal na wszystkich stacjach pomiary pyłu zawieszonego PM2,5 (poza Rymanowem -Zdrojem) zanotowano spadek stężeń.
W odniesieniu do benzo(a)pirenu oznaczanego w pyle zawieszonym PM10, w roku 2023 niemal na wszystkich stanowiskach pomiarowych zlokalizowanych na terenie uzdrowisk zanotowano spadek stężenia (poza stanowiskiem w Rymanowie-Zdroju). Stężenie tego zanieczyszczenia w 17 uzdrowiskach na 21 analizowanych nie przekroczyło poziomu docelowego (w 2022 roku taka sytuacja miała miejsce tylko w 11 uzdrowiskach).
To też może Cię zainteresować
Na stacjach pomiarowych w uzdrowiskach nie obserwuje się przekroczeń wartości dopuszczalnych określonych dla NO2 (dwutlenek azotu), SO2 (dwutlenek siarki), CO (dwutlenek węgla) i benzenu przez cały dotychczasowy okres prowadzenia pomiarów.
Dodatkowo, w opracowaniu poddano analizie wyniki matematycznego modelowania stężeń zanieczyszczeń w powietrzu oraz wyniki metod obiektywnego szacowania, użyte na potrzeby ocen jakości powietrza za rok 2023 i w latach wcześniejszych, na podstawie których określono m.in. zasięgi obszarów przekroczeń wartości kryterialnych na obszarze uzdrowisk.
Gdy robi się zimno, zanieczyszczenie nasila się
Konkluzja Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska jest następująca: Pomiary jakości powietrza w uzdrowiskach oraz wyniki modelowania matematycznego i obiektywnego szacowania wykorzystywane do ocen rocznych potwierdzają pozytywną tendencję poprawy jakości powietrza.
Jednak, pomimo widocznej poprawy, w sezonie chłodnym, w niektórych uzdrowiskach w dalszym ciągu występuje zanieczyszczenie powietrza pyłem zawieszonym i zawartym w nim benzo(a)pirenem, będącymi głównie skutkiem emisji ze spalania paliw stałych w piecach służących do ogrzewania budynków.
