Pracownik idzie na urlop

Dzisiaj przypomnimy państwu jakie są zasady korzystania z urlopów wypoczynkowych.

Każdy pracownik ma prawo do urlopu wypoczynkowego, który musi być nieprzerwany, płatny i udzielany co roku. Pracownik nie może zrzec się prawa do urlopu - ani zaległego, ani bieżącego.

Zgodnie z planem
Co do zasady, urlopy wypoczynkowe powinny być udzielane zgodnie z planem urlopów. Ustala się go uwzględniając wnioski pracowników oraz to, aby w firmie zapewnić normalny tok pracy. Ostatecznie to pracodawca decyduje o planie, a więc i terminach, w których pracownicy będą wypoczywali. Jeśli więc większość zabiega o urlop w lipcu, to aby zapewnić prawidłową działalność zakładu, szef może odmówić części z nich urlopu w tym terminie i ponownie ustalić z nimi inne daty.

Pracodawca, który nie musi ustalać planu, udziela pracownikom urlopów po porozumieniu z nimi.

Jaki wymiar?
Kodeks pracy ustala dwa progi urlopów wypoczynkowych:
- 20 dni - gdy pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat,
- 26 dni - gdy pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.

Niektórzy pracownicy mają szczególne przywileje. Są uprawnieni do dodatkowych urlopów albo do urlopu w zwiększonym wymiarze np. z powodu stanu ich zdrowia (niepełnosprawni) albo rodzaju zatrudnienia (nauczyciele).

UWAGA
Sam okres zarejestrowania w urzędzie pracy jako bezrobotnego bez prawa do zasiłku nie wlicza się do wymiaru urlopu wypoczynkowego.

Pracownicy niepełnosprawni (zaliczeni do umiarkowanego lub znacznego stopnia niepełnosprawności) są uprawnieni do 10 dni roboczych dodatkowego urlopu wypoczynkowego. Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego osoby te nabywają po przepracowaniu roku po dniu zaliczenia ich do umiarkowanego albo znacznego stopnia niepełnosprawności.

Uwzględnia się pracę i szkołę
Do okresu, od którego zależy wymiar urlopu, zalicza się przede wszystkim okresy zatrudnienia. Inne okresy wlicza się tylko, gdy określają to przepisy szczególne.

Aby ustalić staż pracy pracownika, należy zsumować wszystkie poprzednie okresy jego zatrudnienia, bez względu na przerwy między nimi oraz sposób ustania stosunku pracy.

Na wymiar urlopu wypoczynkowego wpływają także wliczane do niego okresy nauki. Ich długość wiąże się z rodzajem ukończonej szkoły. Uwzględnia się więc tyle lat, ile trwał przewidziany programem nauczania czas edukacji (patrz ramka).

NAUKA DO URLOPU
Zgodnie z art. 155 k.p. pracodawca uwzględnia nie więcej niż:
- 3 lata - dla szkoły zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej,
- 4 lata - dla średniej szkoły ogólnokształcącej,
- 5 lat - dla średniej szkoły zawodowej, średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych,
- 6 lat - dla szkoły policealnej,
- 8 lat - dla szkoły wyższej.

Tych okresów się nie sumuje.

Jeżeli pracownik jednocześnie uczył się i pracował, to do wymiaru urlopu wlicza mu się albo okres zatrudnienia, w czasie którego pobierał też naukę, albo okres edukacji w zależności od tego, co jest dla niego korzystniejsze.

Wpływają na wymiar

Pamiętać trzeba, że niektóre okresy wlicza się tylko do wymiaru urlopu, a nie do okresu zatrudnienia, od którego zależy nabycie prawa do urlopu. Chodzi tu między innymi o:

- okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych,
- okres pobierania stypendium dla bezrobotnych (przyznanego bezrobotnemu w razie skierowania przez starostę na szkolenie lub przyznanego w czasie odbywania stażu lub przygotowania zawodowego).

W pierwszej pracy
Ten, kto podejmuje pierwsze w życiu zatrudnienie, w roku kalendarzowym, w którym to nastąpiło, uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku.

Po miesiącu zatrudnienia dla pracownika rozpoczynającego karierę zawodową liczbę dni wypoczynku stanowi iloczyn 1/12 i 20 dni (wymiar):
1/12x20 dni= 1,66 dnia, czyli 1i 2/3 dnia urlopu za każdy miesiąc zatrudnienia.

Rozliczenie w godzinach
Co do zasady przy ustalaniu wymiaru urlopu jeden dzień urlopu odpowiada 8 godzinom pracy, czyli 8 godzin x 26 dni = 208 godzin lub x 20 dni = 160 godzin.

Natomiast urlopu udziela się na dni pracy pracownika, w takiej ilości godzin, jaką ma on przepracować zgodnie z harmonogramem w dniu, na który bierze urlop.