Ważne objawy
Ważne objawy
Pieczenie języka, niegojące się owrzodzenie oraz/ lub czerwone albo białe naloty w jamie ustnej, ból gardła, przewlekła chrypka, ból lub problemy w trakcie połykania, guz na szyi, jednostronna niedrożność nosa oraz/lub krwawy wyciek z nosa. Jeśli masz jeden z tych trzech objawów przez trzy tygodnie, koniecznie zgłoś się do lekarza.
O nowotworach głowy i szyi mówi się rzadko, bo stanowią zaledwie 5 proc. zachorowań na nowotwory, ale w ostatnich latach nastąpił dramatyczny wzrost zachorowań na nowotwory jamy ustnej, gardła i krtani - mówi doktor Sławomir Okła, laryngolog kierownik Kliniki Otolaryngologii, Chirurgii Głowy i Szyi w Świętokrzyskim Centrum Onkologii w Kielcach. Niestety, 75 procent tych nowotworów rozpoznawanych jest w bardzo zaawansowanym stadium choroby, bo pacjenci zgłaszają się zbyt późno.
- Najczęściej bagatelizują objawy, bo te nowotwory nie bolą, a do lekarza idą dopiero wtedy, kiedy ból nie daje im żyć - mówi laryngolog. - Wówczas leczenie jest już bardzo trudne, wymagające rozległych i okaleczających zabiegów operacyjnych, zaawansowanych technicznie rekonstrukcji. Mimo naszych możliwości, ci pacjenci mają nikłe szanse na całkowite wyleczenie. Rocznie w tej klinice operowanych jest 2,5 tysiąca chorych.
Seks oralny nie jest bezpieczny
Chorują przede wszystkim dwie grupy: osoby w wieku 50-60 lat palące papierosy i spożywające codziennie alkohol wysokoprocentowy oraz młodzi mężczyźni około 40 roku życia, u których stwierdzono zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV).
- Wiemy już, że ten typ nowotworów gardła, jamy ustnej i krtani jest wywołany przez wirus brodawczaka ludzkiego, który u kobiet powoduje zachorowania na raka szyjki macicy. Przenosi się przez seks oralny - wyjaśnia dr Okła. Najmłodszy pacjent z rakiem krtani miał 32 lata. Jak informuje szef Kliniki Otolaryngologii, Chirurgii Głowy i Szyi w ŚCO, rocznie wykonuje się tu 50-60 całkowitych usunięć krtani u pacjentów, u których rozwinął się nowotwór po zakażeniu wirusem HPV.
- Seks oralny nie jest seksem bezpiecznym - podkreśla dr Okła. Osoba zakażona wirusem HPV może nie wiedzieć, że jest nosicielem, bo nie ma żadnych objawów. Zakażenia wirusem HPV nie da się wyleczyć. Pacjent zakażony wirusem HPV jest obejmowany opieką ŚCO i co pół roku zgłasza się na badania kontrolne. Niestety Polski nie stać przeprowadzenie badań przesiewowych całej populacji, ale Polska Grupa Badań Nowotworów Głowy i Szyi pod kierunkiem profesora Wociecha Golusińskiego z Wielkopolskiego Centrum Onkologii wnioskuje do ministra zdrowia, żeby objąć obowiązkowymi szczepieniami przeciwko wirusowi HPV również grupę młodych chłopców (dziewczynkom podaje się to szczepienie w 13 roku życia).
- Ważne jest też, żeby kobiety regularnie wykonywały sobie badanie cytologiczne, bo ono również wskazuje, czy jest zakażenie wirusem HPV - dodaje dr Stanisław Góźdź, dyrektor Świętokrzyskiego Centrum Onkologii.
Unikalne operacje i czas
Onkolodzy podkreślają, żeby nie bagatelizować objawów ze strony jamy ustnej, gardła, nosa, krtani, bo liczy się czas. W przypadku nowotworów głowy i szyi ważny jest każdy miesiąc. Doktor Okła podaje przykład pacjenta, który przez trzy miesiące miał chrypę i dopiero córka namówiła go, żeby poszedł do lekarza. - Zdiagnozowaliśmy u niego guz krtani, we wczesnej fazie. Teraz jest już po operacji, nie stracił krtani, obyło się bez tracheostomii, więc oddycha i mówi normalnie. Gdyby trafił trzy miesiące później, miałby rozległego raka krtani z przerzutami, trzeba by wyciąć krtań razem z węzłami chłonnymi - mówi lekarz.
ŚCO jako jedyne w Polsce przeprowadza jednoczesne operacje usunięcia krtani wraz z wszczepieniem protezy głosu. Pacjent odzyskuje zdolność mówienia w dwa tygodnie po zabiegu. - Wiemy, że to bardzo ważne dla chorych, żeby mogli się porozumiewać z otoczeniem i nie cierpieli dodatkowo, dlatego jako pierwsi i jedyni w kraju zdecydowaliśmy się wykonywać te pionierskie operacje, mimo, że do każdej musimy dopłacać 1500 złotych, bo Narodowy Fundusz Zdrowia ich nie refunduje - mówi dr Góźdź.
Świętokrzyska Onkologia jest również liderem w przeprowadzaniu rozległych operacji rekonstrukcyjnych z wykorzystaniem autoprzeszczepów z mięśnia piersiowego i skóry. Taki zabieg trwa 12-14 godzin, wykonują go trzy zmieniające się ze sobą zespoły chirurgów.
Badania i szkolenia
W ramach Tygodnia Profilaktyki Nowotworów Głowy i Szyi Świętokrzyskie Centrum Onkologii zaprasza na bezpłatne szkolenia i badania.
