Rom to ten dobry. Cygan jest zły

Wydział Zdrowia, Świadczeń i Polityki Społecznej w Urzędzie Miasta realizuje "Program na rzecz społeczności romskiej". Współpracuje przy tym ze Stowarzyszeniem Romów w Bydgoszczy, "Romano Dżipen".

Projekt przygotowany przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji ma na celu przede wszystkim wyrównanie różnic między najuboższymi Romami a tymi, którym wiedzie się bardzo dobrze.
W Bydgoszczy mieszka około 400 Romów. W dużej mierze jest to społeczność zagrożona wykluczeniem społecznym. Niewykształcona, biedna, chorowita, nieufna.

Z Indii do Bydgoszczy

Romowie, którzy trafili do Bydgoszczy, wywodzą się z Indii. Do Polski przywędrowali około 600 lat temu.
W ramach projektu powstała m.in. świetlica dla dzieci romskich na Okolu i "Kuźnia talentów".
Miasto chce także poprawić warunki, w których żyją. W niektórych mieszkaniach nie ma nawet łazienek, a wychodki są na podwórkach. Romowie, żeby się wykąpać, nalewają wodę do dużych misek.
Urzędnicy z wydziału, wspólnie z "Romano Dżipen", wytypowali kolejne trzy ubogie rodziny, którym kupili materiały do przygotowania łazienek w ich mieszkaniach. Romowie dostali m.in. płytki, kafelki, sedesy, zlewy, brodziki.

- Na te trzy łazienki dostaliśmy z ministerstwa prawie 17 tysięcy złotych - mówi Regina Politowicz, dyrektorka wydziału. - W ostatni piątek dokonaliśmy odbioru łazienek.
Niezgodne z prawem

Romowie mogliby sami położyć płytki, wykonać prace hydrauliczne, ale u nich jest to... niezgodne z prawem.

- Prawo romskie zakazuje mężczyznom remontowania i nawet sprzątania łazienek - mówi Don Vasyl, Rom z Ciechocinka, zasiadający w radzie królewskiej Romów. - Który mężczyzna złamie prawo, jest uważany za nieczystego. Obowiązkiem kobiety jest sprzątanie. Mężczyzna nie może wziąć do rąk np. szmaty do zmywania podłóg. No chyba, że mali chłopcy chcą pomóc matce w robieniu porządków.
Mężczyźni utrzymują rodzinę - trudnią się handlem, np. samochodami, ale domem zajmują się kobiety. A remonty, naprawy? U Romów przeprowadzają je fachowcy.

Przeczytaj także:Obrzucili kamieniami dom Romów w Świeciu. Burda na kilkadziesiąt osób

Zwyczajów Romów, które mogą zadziwiać Polaków, jest znacznie więcej.
- Jeżeli kobieta urodzi dziecko, mąż nie może dotykać żony - dodaje Don Vasyl.

Inny zwyczaj: podczas pogrzebu Romowie cieszą się. - To powód do zadowolenia, że nasi krewni idą do innego, lepszego świata, że nie będą tu musieli borykać się z problemami każdego dnia - przyznają.
Dobrzy to Romowie. Źli to Cyganie. Małe dziewczynki mogą nosić spodnie. Gdy zaczyna u nich widać kobiece kształty, są odprowadzane do szkoły przez rodziców. Dlaczego? Bo Cygan może je porwać. Ten, który to uczyni, zdecydował już przed porwaniem, że weźmie ją sobie za żonę.

Zazwyczaj w wieku 16-17 lat pobierają się. Czasem dochodzi do rozwodów. Don Vasyl: - Gdy udowodni się mężowi zdradę, stanie przed sądem. Ten zdecyduje, na jak długo go wykluczyć ze społeczności. Cygan nie może sobie ułożyć życia z nową kobietą, zanim jego była żona nie będzie miała innego męża.

Odejdź od stołu

Wykluczony nie może np. przez rok czy dwa zasiadać do wspólnego stołu.
Sporo Polaków nadal nie akceptuje Romów, uważa za złodziei. A oni twierdzą, że fakt, zdarzają się u nich "czarne owce", ale większość nie ma sobie nic do zarzucenia.

Niektórzy mówią, że są nawet lepsi niż Polacy. - Nie przeklinamy przy starszych, nie bluźnimy w pomieszczeniach, w których są obrazy święte. Wy nie potraficie się tak opanować - uważają.