Spotkanie w Bibliotece Publicznej w Sępólnie z Adamem Węsierskim, autorem kontrowersyjnej książki „Toksyczna agentura”

W pierwszym tomie„Toksycznej agentury” Adam Węsierski skupił się na powiecie tucholskim, w drugim dodał sępoleński i chojnicki. - W przeprowadzonej kwerendzie wyszło mi 90 nazwisk tajnych współpracowników aparatu bezpieczeństwa z terenu powiatu sępoleńskiego – oznajmił Adam Węsierski. W publikacji z powiatu sępoleńskiego podaje ich ponad 30. Oprócz tego pojawia się 800 nazwisk osób inwigilowanych przez służby. Były wśród nich osoby duchowne, nauczyciele, urzędnicy, rolnicy, rzemieślnicy, członkowie NSZZ „Solidarność”.

Bezpieka w powiecie sępoleńskim

Węsierski w swojej książce podaje dokładne biogramy tajnych współpracowników: nazwisko, pseudonim, wizerunek, datę urodzenia, imiona rodziców, czym się zajmował, kogo poślubił, a nawet, jak na imię mają jego dzieci. Dowodem mają być m.in. własnoręcznie podpisane zobowiązania, pokwitowania przyjęcia pieniędzy. Autorowi zarzuca się niekiedy, że skazuje rodziny tych osób na napiętnowanie przez społeczeństwo, szczególnie w tak małych społecznościach jak powiat sępoleński czy tucholski. Zapytaliśmy, w jakim celu publikuje tak dokładne dane.

- Robię to imię ciekawości badawczej, a przede wszystkim w imię prawdy historycznej. Czytelnicy chcą, bym wydobył ze źródeł jak najwięcej. Powinniśmy wyjaśniać, jak władza totalitarna potrafi zniewolić i omamić, że niektórzy potrafią się godzić na rzeczy podłe. Trzeba podkreślić, że te osoby, które miały okres współpracy, czyniły to z różnych powodów. Nie stawiam się w roli prokuratora, wiem, do jakich granic mogę się posunąć – opowiedział Adam Węsierski. - Nie chcę naznaczyć tych rodzin ostracyzmem, bo przecież nikt nie odpowiada za swojego ojca, ale równie dobrze mogę „odbić piłeczkę” i zapytać, jak mają się czuć rodziny osób, na które donoszono, które straciły zdrowie zamknięci w więzieniach. Ale nie o to chodzi – dodaje.

Jak zapowiada badacz, w przygotowaniu jest publikacja o Powiatowym Urzędzie Bezpieczeństwa Publicznego w Sępólnie i sieci agenturalnej, która prawdopodobnie ukaże się wiosną. - Tam dopiero jest esencja tego, jak wyglądała praca operacyjna bezpieki, pozyskiwanie informacji. Oczywiście, tłumaczę też te zagadnienia pod kątem socjologii i psychologii społecznej – podkreśla.

Na spotkaniu autorskim opowiedział, jak wyglądały kategorie agentury,teczki personalne, teczki pracy, czyli donosów, jak Służby Bezpieczeństwa roztaczały „parasol ochronny” nad współpracownikami czy też jak przebiegało zakończenie współpracy z TW. Zaznaczył, że dane w książce są rzetelnie sprawdzone i mają swoje potwierdzenie.

- Każdy ślad zostaje. Nawet gdy niszczono dokumenty, sporządzane były protokoły zniszczenia. Podkreślam, że bezpieka nie fałszowała dokumentów donosicieli. Jeśli coś takiego się zdarzyło, było to łatwe do wykrycia – podkreślił.

Wszystkie zagadnienia poruszone w serii i na jej promocji spotkały się z dużym zainteresowaniem. Każdy, kto przyszedł na spotkanie do sępoleńskiej biblioteki zakupił książki i jeszcze przed spotkaniem zdążył pobieżnie zapoznać się z treścią, w szczególności listą nazwisk delatorów.

Delatorzy powiatu sępoleńskiego - Adam Węgierski "Toksyczna agentura II":

1. ks. Zenon Skierka
2. Jan Spirka
3. Zdzisław Ziółkowski
4. Jerzy Sieg
5. Mieczysław Graczyk
6. Wojciech Gramza
7. Bernard Brewka
8. Bronisław Ścisłowski
9. Teodor Kuldonek
10. Alojzy Kwasigroch
11. Stanisław Kantak
12. Tadeusz Anioł
13. Franciszek Wolski
14. Józef Lutowski
15. Franciszek Klimek
16. Alojzy Jarka
17. Jan Rybacki
18. Stefan Mocydlarz
19. Jan Makówka
20. Edmund Stoński
21. Bronisław Wiśniewski
22. Urszula Fertykowska
23. Leon Rzepiński
24. Tadeusz Wrzesiński
25. Henryk Szweda
26. Roman Dobrzański
27. Franciszek Delekta
28. Czesław Poćwiarowski
29. Bernard Gburczyk
30. Danuta Stroińska-Dymek
31. Kazimierz Starszak
32. Jerzy Pasternacki
33. Zbigniew Górski
34. Antoni Pieńkowski
35. Krzysztof Wiese
36. Marian Musiał
37. Zbigniew Śpica
38. Mieczysław Szelążek