Stopień wodny na Wiśle w Siarzewie wciąż jest w planach, ale te wymagają teraz przeglądu

Wieloletni plan pn. „Zagospodarowanie Dolnej Wisły” został już dawno przygotowany przez specjalistów Ministerstwa Infrastruktury i dokument został ostatecznie przyjęty uchwałą Rady Ministrów z 10 października 2023 roku, czyli 5 dni przed wyborami parlamentarnymi, które zdecydowały o diametralnej zmianie politycznej w naszym kraju.

Przyjęty przez Radę Ministrów Mateusza Morawieckiego program przewiduje budowę jednej inwestycji na dolnym odcinku Wisły – stopnia wodnego poniżej Włocławka w miejscowości Siarzewo.

Jednak w ocenie obecnego generalnego dyrektora ochrony środowiska, wdrożenie programu wieloletniego wymaga dla tego projektu przeprowadzenia procedury strategicznej oceny oddziaływania na środowisko.

- Ostateczna decyzja dotycząca realizacji inwestycji wymaga dalszych analiz z udziałem ekspertów i przedstawicieli partnerów społecznych, jednostek samorządu terytorialnego oraz organizacji pozarządowych. Inwestycja jest weryfikowana pod kątem celowości i oszczędności, przy uwzględnieniu uzyskania najlepszych efektów oraz optymalnego doboru metod i środków – wyjaśnia nam Anna Szumańska, rzecznik prasowy w Biurze Komunikacji Ministerstwa Infrastruktury.

Według dokumentu przyjętego 10 października 2023 roku stopień wodny zostanie wybudowany w formule „Zaprojektuj i Wybuduj” za 7,5 mld zł.

- To gorąca wiadomość, niezwykle ważny dla nas program. Dokończyliśmy cały proces, który trwał bardzo długo. Zostanie sfinalizowany. „Wody Polskie” mogą ogłosić przetarg – powiedział wtedy wiceminister infrastruktury Marek Gróbarczyk. Dodał, że stopień wodny zostanie wybudowany w 10 lat.

Pochodzący z Włocławka Wojciech Skowyrski, ówczesny wiceprezes Państwowego Gospodarstwa Wodnego „Wody Polskie”, uspokajał ekologów: – stopień wodny wyposażony będzie w obejścia, którymi płynąć będzie 20 metrów sześciennych wody na sekundę. Spełnimy wszystkie wymogi ekologiczne, w tym zbudujemy sztuczne wyspy i nasadzimy drzewa.

Ten plan pozostaje w mocy, ale – jak już wiemy – w nowej rzeczywistości politycznej zostanie jeszcze raz przeanalizowany pod kątem środowiskowym i celowym. Trudno więc będzie dotrzymać planowanego przez rząd PiS terminu rozpoczęcia prac budowlanych – te miały ruszyć w roku 2024, czyli rozpoczętym ponad dwa miesiące temu.

Według dotychczasowych założeń podstawowym celem budowy stopnia wodnego jest poprawa ochrony przeciwpowodziowej i zwiększenie bezpieczeństwa istniejącego od roku 1970 stopnia wodnego we Włocławku. Inwestycja przyczyni się również do rozwoju transportu wodnego oraz turystyki. Nie bez znaczenia są także korzyści z funkcjonowania zainstalowanej na zaporze hydroelektrowni, a zatem z produkcji czystej energii elektrycznej. Ogromną zaletą energii wodnej jest to, że może być akumulowana w zbiornikach i zaspokajać zapotrzebowanie szczytowe.

„Krajowy Program Żeglugowy do roku 2030”, w którym ujęto przede wszystkim plany rewitalizacji drogi wodnej Odry, ale przy okazji także Wisły, jest pierwszym i najważniejszym dokumentem planistycznym dla żeglugi śródlądowej i umożliwi współfinansowanie zadań ze środków Unii Europejskiej. KPŻ ma zapewnić warunki do prowadzenia efektywnej żeglugi. Na Wiśle w grę wchodzi odcinek z Torunia do portu morskiego w Gdańsku i odwrotnie.

W tym celu na Wiśle należy zbudować nie tylko stopień wodny w Siarzewie, ale całą kaskadę zapór i śluz. Byłby to powrót do koncepcji rodem z PRL-u, a dokładniej pierwszego sekretarza KC PZPR Edwarda Gierka, odłożonej ze względu na kryzys społeczno-ekonomiczny przełomu lat 70. i 80. XX wieku. W ramach tej koncepcji powstał tylko stopień we Włocławku.

- Stworzenie Kaskady Dolnej Wisły oznacza zrównoważony rozwój transportu, energetyki, ochrony przeciwpowodziowej, gospodarki wodnej, rolnictwa, leśnictwa i turystyki. Budowa Stopnia Wodnego Siarzewo wpisuje się w ten program i jest w pełni uzasadniona. Potrzebujemy tego stopnia, ze względu na przesłanki społeczne, ekonomiczne, a także ekologiczne – przekonuje prof. Krystyna Wojewódzka - Król z Katedry Polityki Transportowej Uniwersytetu Gdańskiego (obecnie na emeryturze).