System d’Hondta premiuje duże ugrupowania polityczne. Trzeba namawiać Biedronia do szerokiej koalicji [rozmowa]

Zjednoczona Koalicja Obywatelska ma żal do Roberta Biedronia, że nie idzie razem z nią do wyborów. Słusznie?
Tak, słusznie ma żal, dlatego że ordynacja wyborcza premiuje duże ugrupowania polityczne. Im bardziej partie, które starają się być przeciwwagą dla PiS, będą rozdrobnione, tym większa szansa na reelekcję dla obecnego obozu rządzącego.

Dlaczego Biedroń nie chce iść razem z KO?
Problem polega na uwspólnieniu celów. Gdy tworzą się nowe podmioty polityczne, takie jak partia Wiosna, ich celem jest budowanie tożsamości i wizerunku. Celem Biedronia zaś jest wzmacniać własną podmiotowość na scenie politycznej. Gdyby zbudował swoją partię wcześniej i okrzepł, wówczas z wyrazistą, czytelną tożsamością mógłby ewentualnie próbować tworzyć koalicję. Teraz to nie jest w jego interesie. Za to w interesie pozostałych ugrupowań opozycyjnych jest stworzenie dużego bloku na wybory do PE i do Sejmu.

Dlaczego?
Bo partie polityczne wyciągnęły wnioski z faktu, iż przez to, że w poprzednich wyborach do Sejmu nie weszła Zjednoczona Lewica, system d’Hondta sprzyjał PiS-owi, który wygrał. Dzisiaj nie-PiS jest w strategicznym rozkroku. Z jednej strony niektóre partie, takie jak np. PSL chcą same startować, bo wydaje im się, że w ten sposób podtrzymują swoją odrębność wyborczą, programową i instytucjonalną, ale z drugiej strony partie zdają sobie sprawę, że duży blok wyborczy może sprzyjać osiągnięciu celu, którym jest przejęcie władzy. Biedroń nie jest w stanie dziś „uwspólnić” tego celu. Nie mówi wyraźnie, że jego głównym zadaniem jest odsuniecie PiS od władzy, ponieważ walczy dopiero o własną odrębność. Szuka sprzymierzeńców, zwolenników, dlatego zaczął jeździć po Polsce i tłumaczyć, co i jak chce zrobić. Warto go jednak namawiać do utworzenia koalicji, bo ma przecież 20-letnie doświadczenie polityczne, wie, że ordynacja wyborcza sprzyja wielkim politycznym graczom.

Póki co, nie chce tego robić, żeby „nie było tak jak dawniej”.
Zapewne zdaje sobie sprawę, że ma bardzo dużo atutów, które się ludziom podobają, tzw. cech prezydenckich polityka.

Co to znaczy?
Ten termin wymyślili Amerykanie. Te cechy to wystarczający poziom charyzmy, duży poziom otwartości i serdeczności (uśmiech na twarzy) i wystarczający poziom dominacji. Jeśli polityk zdaje sobie sprawę z tego, że ma takie zalety (Biedroń jako król sceny na Torwarze), wie, że innym liderom na scenie politycznej tych cech brakuje, nie spieszy się do wchodzenia w sojusze.

Może zostać premierem?
Na pewno nie na jesieni. Wziąwszy pod uwagę jego program, który jest stosunkowo odważny i kosztowny, na zostanie premierem potrzebuje więcej czasu, niż zakłada.

Czy takie głosy nie zadziałają jak samospełniająca się przepowiednia, gdzie ludzie kierując się sondażami i opiniami zagłosują na „mniejsze zło”, a nie na „niepewnego” Biedronia”?
Zawsze jest takie ryzyko. „Niepewny” Biedroń oznacza, że to, co zaprezentował, jest mieszanką programu socjalnego, progresywnego i populistycznego. Część elektoratu zastanawia się nad realnością jego obietnic wyborczych. Skąd weźmie pieniądze na skrócenie kolejek do lekarzy, skoro od 30 lat żaden rząd się z tym nie uporał? To musi rodzić wątpliwości.

Uważa pani, że poszedł za daleko z populizmem?
W dużej mierze jego program jest nierealny i populistyczny. Ludzie chcieli to usłyszeć, ale ile jest tych ludzi, którzy chcą rozdziału państwa od Kościoła? Chyba że pójdą na niego zagłosować, bo dzięki swoim atutom przekona do siebie jako do polityka, który chce politykę uprawiać inaczej niż jego poprzednicy - np. bez stosowania języka pogardy i wykluczenia, w sympatycznym anturażu. Dałabym szansę na to, aby Biedroń zaprezentował szczegóły programu. Na razie nastąpiło spektakularne otwarcie. Takiej konwencji programowej w Polsce jeszcze nie było.