Spis treści
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przygotowało nowelizację ustawy o niemarnowaniu żywności, która obowiązuje od 2019 r.
Każdy sklep powyżej 250 m kw.
Ustawa doprecyzowuje definicje marnowania żywności i sprzedawców żywności.
- Sprzedawca żywności to nie tylko sieć sklepów, ale każdy sklep o powierzchni powyżej 250 m kw. W myśl nowych przepisów podniesiona będzie opłata dla każdego sklepu tej wielkości za każdą tonę zmarnowanej żywności – informuje Michał Kołodziejczak, wiceminister rolnictwa.
Do tej pory żywność z przekroczoną datą ważności była uznawana za odpad, a za jej wyrzucanie sklepy płaciły 100 zł za tonę. Nowelizacja ustawy przewiduje podniesienie tej kwoty. - Jeszcze przed konsultacjami społecznymi proponujemy, żeby każdy sklep o powierzchni powyżej 250 m kw. płacił przynajmniej 500 zł za tonę wyrzucanej żywności. Ja sam będę optował za tym, żeby ta kwota była jeszcze wyższa – podkreśla wiceminister.
Obowiązkowe umowy z organizacjami pomocowymi
Znowelizowana ustawa wprowadza także obowiązek podpisania umowy z organizacjami społecznymi odbierającymi żywność ze sklepów i przekazującymi ją potrzebującym.
- Każdy sklep o powierzchni powyżej 250 m kw. będzie musiał mieć podpisaną umowę z organizacją, która będzie odbierać żywność. Sieć, która ma 3 tys. sklepów o takiej powierzchni lub większych, będzie musiała mieć więc podpisane 3 tys. umów – tłumaczy Kołodziejczak.
Doprecyzowany zostanie też termin podpisania takiej umowy. - Do tej pory termin był do wyboru. Teraz mówimy jasno: taka umowa ma być podpisana do końca roku na kolejny rok – podkreśla wiceminister.
Sklepy zacznie też obowiązywać przeprowadzenie kampanii informacyjnej nt. marnowania żywności. – W przeciwnym wypadku będą płaciły co najmniej 5 tys. zł kary. Teraz, w fazie konsultacji z organizacjami, będę optował za tym, żeby ta kara była jeszcze wyższa – zaznaczył wiceminister.[
Przytłaczająca skala marnotrawstwa jedzenia
Rocznie marnujemy w Polsce 5 mln ton żywności, czyli ponad 125 tys. tirów. – W każdej sekundzie w Polsce marnowana jest żywność, którą możemy przeliczyć na 184 bochenki chleba. A każdy Polak co roku wyrzuca średnio ok. 250 kg żywności o wartości ok. 3,5 tys. zł – podaje Michał Kołodziejczak. - Ustawa ma na celu wprowadzenie takich przepisów i zasad, żeby – w dużym skrócie – żywność zamiast do kosza trafiała do organizacji społecznych, które przekażą ją potrzebującym. Są to m. in. banki żywności – wyjaśnia wiceminister.
Pierwszy na świecie Bank Żywności powstał w 1967 r. z USA, w Polsce – w 1993 r. W 1997 r. istniejące Banki Żywności utworzyły Federację Polskich Banków Żywności (FPBŻ), która zrzesz 31 Banków, w zasięgu „Pomorskiej” działają banki w Grudziądzu (od 2002 r.), w Chojnicach i Toruniu (od 2006 r.).
W 2023 r. Federacja Polskich Banków Żywności współpracowała z 10 sieciami handlowymi: Makro, Auchan, Auchan Direct, Eurocash, Jeronimo Martins, Kaufland, Żabka, Netto, Stokrotka, Polomarket, Mona-Kontra oraz z siecią restauracji KFC, Pizza Hut, Burger King z grupy AmRest. Sporadycznie BŻ odbierały darowizny z magazynu Kaufland oraz JMP.
- W 2023 roku sieci handlowe przekazały na rzecz Banków Żywności o 377 ton mniej żywności w porównaniu do roku ubiegłego (2022: 17 592 ton vs. 2023: 17 215 ton) – podaje Federacja.
Liczba placówek przekazujących darowizny żywności wyniosła ponad 2230 sklepy oraz 241 restauracje (łącznie 2471 obsługiwanych placówek).
Które sieci współpracują z Bankami Żywności? Która przekazuje najwięcej?
- Jeronimo Martins Polska – 1011 sklepów - 5 412 792,35 kg żywności wartej 96 018 771,67 zł
- Kaufland – 191 – 486 643,081 kg - 5 883 197,31 zł
- Netto – 576 – 4 442 626,64 kg - 33 243 708,9 zł
- Makro Cash&Carry – 31 – 3 487 686,47 kg - 45 262 072,55 zł
- Stokrotka - 231 – 972 023,74 kg – 11 219 033,92 zł
- PoloMarket – 71 – 64 180,929 kg - 691 783,61 zł
- Auchan - 103 – 1 742 945,056 kg – 14 270 683,63 zł
- Żabka – 6 – 582 232,22 kg – 12 249 348,45 zł
- Eurocash – 9 - 22 062,271 kg - 315 543,96 zł
- Mona-Kontra – 1 – 1 985,19 kg - 15 721,16 zł
Żródła: MRiRW, FPBŻ
