W borowiackim Kręgu

KONTAKT

- Sołtys wsi Rzepiczna: Elżbieta Pozorska, tel. 052/ 334-132-29.

- Sołtys wsi Krąg: Jerzy Otto, tel. 052/ 334-03-64.

Skanseny to czy wsie? - zapyta zdumiony turysta. Żywe wsie jednak, malownicze, drewnem poczerniałych przez lata ścian i dymem z kominów pachnące. A jakże miłe dla oczu miastowych turystów. Skarb to prawdziwy, który dla przyszłych pokoleń trzeba zachować. Tak jak tutejszą gwarę borowiacko-kociewską.

Mimo to trudno znaleźć konkretne informacje o tych borowiackich klejnotach budownictwa ludowego. Ubogie są informacje w internecie.

Rzepiczna
Najpierw zajrzyjmy do Rzepicznej, w gminie Tuchola leżącej.

Można tu dojechać PKS-em z Tucholi i Czerska, ale tylko w dni nauki szkolnej. Najbliższa stacja kolejowa znajduje się w odległej o 6 km Rosochatce (linia Bydgoszcz - Wierzchucin - Kościerzyna). Dla wytrawnego turysty pieszego to tylko godzina marszu.

Wieś położona jest na rozległej polanie nad niewielką strugą Rzepiczanką (dopływ Zwierzynki). Polana powstała w niecce wytopiskowej (polodowcowej), która rozciąga się aż za Barłogi nad Wielkim Kanałem Brdy. Toteż dominują tu gleby torfowe.

Szlak Partyzantów AK
Przez Krąg przebiega niebieski Szlak Partyzantów AK długości 103,1 km. Szlak rozpoczyna się przy stacji PKP Czersk Świecki (koło Jeżewa), a kończy na stacji w Szlachcie. Szlak upamiętnia bohaterstwo partyzantów Armii Krajowej, którzy walczyli w Borach Tucholskich.

Rzepiczna to mikroświat zatrzymany w czasie, dokładniej w XIX wieku. Wtedy właśnie większość drewnianych chat zbudowano. Tak wyglądały typowe borowiackie osady.

- Najstarsze chałupy, a tych drewnianych mamy dziesięć, liczą sobie grubo powyżej stu lat - mówi sołtys wsi Elżbieta Pozorska. - Szkoda tylko, że nie zachowały się już domy kryte strzechą.

Można tu także zobaczyć murowany budynek dawnej szkoły podstawowej (dziś własność prywatna) i pomnikowe wiązy oraz lipę drobnolistną. Za to nowoczesność, choć wpisującą się harmonijnie w otoczenie, reprezentuje świetlica wiejska.

Wieś pod strzechą
Na przesmyku pomiędzy jeziorami Okrągłym (Ślepym) a Długim leży wieś Krąg. 70 procent jej zabudowy stanowią stare drewniane chałupy, w tym kilka pod strzechą.

- Chałupy budowano z pni żywicznej sosny. Dlatego przetrwały tak długo - wyjaśnia sołtys Jerzy Otto.

Jak wylicza, 15 domów jest z drewna, zaś kilka kolejnych otynkowano lub obmurowano. Pięć domów zbudowano przed ok. 200 laty. We wsi znajduje się także wzniesiony w roku 1911 murowany budynek dawnej szkoły podstawowej. Obecnie mieści się w nim świetlica wiejska i mieszkanie.

Niestety, nie ma już w Kręgu dawnych sprzętów domowych i gospodarskich - te, które ocalały, można oglądać tylko w Muzeum Etnograficznym w Toruniu.

- Teraz jest tu cicho, czasem tylko zachodzą do nas turyści. Za to latem przyjeżdżają pełne autokary, bo ludzie chcą zobaczyć coś unikatowego - dodaje sołtys.

We wsi nad Jeziorem Okrągłym jest plaża. Na wczasowiczów czeka kilka pokojów gościnnych, zaś nad Jeziorem Długim - ośrodek wypoczynkowy "Sam-Ba".

W dni nauki szkolnej komunikację z Tucholą, Czerskiem i Śliwicami zapewnia PKS.
[email protected]

* Za tydzień
W przyszły piątek zaproszę na wędrówkę ze wsi Krąg do stacji PKP Lipowa Tucholska.