Sygnał do ochrony dawnych cmentarzy ewangelickich, na których spoczywają szczątki byłych mieszkańców Pałuk, a także miejsc związanych z tym wyznaniem dało kilkanaście lat temu Szubińskie Towarzystwo Kulturalne. Efektem - pamiątkowy obelisk odsłonięty w parku przy ul. Kcyńskiej, na terenie po dawnym cmentarzu ewangelickim w Szubinie.
W szubińskich sołectwach też pamiętają
Inicjatywa Szubińskiego Towarzystwa Kulturalnego zainspirowała po latach mieszkańców pałuckich sołectw. Za porządkowanie terenów dawnych cmentarzy ewangelickich wzięły się lokalne stowarzyszenia w Kowalewie i Chomętowie. W obu miejscowościach odsłonięto też pamiątkowe obeliski.
Własnym sumptem teren dawnego cmentarza ewangelickiego uporządkowali i ogrodzili w swojej miejscowości mieszkańcy artystycznej wsi Brzózki niedaleko Zamościa. Dawnych mieszkańców sołectwa, pochodzenia niemieckiego, których kości spoczywają w tutejszej ziemi upamiętnili także mieszkańcy wsi Królikowo, choć cmentarz ewangelickim w tej akurat miejscowości, znajduje się w oddaleniu od zabudowań.
Teraz – za sprawą Justyny Makarewicz i Dźwiękowego Archiwum Kcyni – działania upamiętniające dawnych mieszkańców innych wyznań podjęte zostały w Kcyni.
- W czerwcu 2022 r. zamontowaliśmy tablicę dotyczącą historii społeczności żydowskiej w Kcyni. W tym roku przyszła pora na kolejny zewnętrzny nośnik, który będzie informował o historii – tym razem kcyńskich ewangelików. Działania te wpisują się w podejmowane od kilku lat wysiłki zmierzające do przekazywania informacji o wielokulturowej, tworzonej przez Polaków, Żydów i Niemców, historii tego miejsca – informuje Justyna Makarewicz.
Kiedyś stał tu kościół ewangelicki w Kcyni
Tablica przywołująca pamięć kcyńskich ewangelików zamontowana została w mieście 31 października br. Pomysłodawcy wybrali nieprzypadkowe miejsce. Stanęła ona na terenie należącym do Zespołu Szkół Technicznych w Kcyni, nieopodal którego był niegdyś kościół ewangelicki.
Jak wyczytać można w archiwach - pierwszy kościół ewangelicki wzniesiono w Kcyni w latach 1780-1781. Ostatni (trzeci) służył wiernym wyznania ewangelickiego do 1945 r. Rozebrano go w 1971 r. Część wyposażenia m. in. ławki i organy przeniesiono do kościoła św. Michała Archanioła w Kcyni, czyli do obecnej fary.
Jak dowiadujemy się - projekt ustawienia tablicy sfinansował kcyński samorząd przy wsparciu Towarzystwa Mniejszości Niemieckiej w Bydgoszczy.
To Cię może również zainteresować
Tworząc tablicę sięgnięto po archiwalne zdjęcia. Zamieszczone na niej informacje przygotowała Justyna Makarewicz. - Powstały na podstawie tekstu pastora Fuβ-Hippel, w tłumaczeniu ks. Józefa Kozłowskiego – informuje autorka.
Trzy wersje językowe
- Z myślą o zagranicznych turystach na tablicy zamieszczono kody QR, przekierowujące za pomocą skanera kodów, który każdy ma w swoim telefonie komórkowym, do niemieckiej i angielskiej wersji tekstu – wyjaśnia Justyna Makarewicz.
Za naszym pośrednictwem dziękuje wszystkim, którzy pomagali w realizacji przedsięwzięcia. To m. in. Zbigniew Prusak, który udostępnił pocztówki ze swojej kolekcji, Joanna Krzoska, która przygotowała niemieckie tłumaczenie tekstu, Matthias Theiner, który m. in. opracował angielską wersję informacji widniejących na tablicy oraz Vicco von Bülow, który udostępnił rodzinne zdjęcie. Przedstawia ono jego prababkę Agnes von Bülow wychodzącą z kościoła w towarzystwie innych osób.
