W tej pracy cieszą małe kroki

- Autyzm to zaburzenie, o którym wiemy już bardzo dużo, a jednocześnie nadal nie potrafimy powiedzieć, co jest jego przyczyną.
- Autystyków charakteryzują deficyty w zachowaniach i funkcjonowaniu społecznym, zaburzenia mowy oraz sztywne i ograniczone wzorce zachowań. Autystycy nie dążą do kontaktu z innymi, nie inicjują komunikacji ani też nie potrafią odpowiedzieć prawidłowo na próby komunikacji ze strony innych ludzi. Unikają kontaktu wzrokowego, często też dotykowego. Żyją we własnym świecie. Dzieci autystyczne nie koncentrują się na ludziach, a zatem nie naśladują ich. Dziecko autystyczne, nie poddane odpowiedniej terapii, nie wykonuje poleceń, nie reaguje na swoje imię, nie potrafi bawić się jak rówieśnicy, często nie mówi i nie porozumiewa się gestami czy mimiką. Może mieć ono kłopoty ze wskazywaniem a nawet rozumieniem prostych poleceń typu "daj" "weź" itp. Jeśli chodzi o przyczyny to teorii jest wiele: podejrzewa się, że na autyzm mogą mieć wpływ czynniki społeczne czy genetyczne. Jest też teoria, która mówi o przypadkach autyzmu występujących po określonych szczepieniach we wczesnym dzieciństwie. Jedno jest dziś pewne, mózg osób z autyzmem funkcjonuje inaczej, odmienność ta dotyczy procesów biochemicznych zachodzących w obrębie kory mózgowej. Stąd np. wprowadzanie diety eliminacyjnej u dzieci z autyzmem jako uzupełnienie terapii. Najnowsze doniesienia mówią o odkryciu w ludzkim mózgu "neuronów lustrzanych", których funkcjonowanie jest zaburzone u osób z autyzmem. Są to jednak teorie nie udowodnione naukowo. Nie możemy jednoznacznie powiedzieć: to i to jest przyczyną autyzmu.

- Na czym polega terapia?
- Moim zdaniem najlepsze rezultaty daje tzw. terapia 1:1, czyli 1 dziecko - 1 terapeuta. Musimy pamiętać, że dziecko autystyczne zginie w większej grupie. Mniejsza część dzieci z autyzmem dobrze radzi sobie w klasach integracyjnych, wśród zdrowych rówieśników pod warunkiem jednak, że wcześniej były do tego przygotowywane. A zatem terapia powinna rozpoczynać się jak najwcześniej, między drugim a trzecim rokiem życia. Praca z dziećmi autystycznymi to praca, w której cieszą małe kroki. Na początku tej drogi powodem do radości jest np. to, że dziecko powiedziało głoskę, pokazało przedmiot, przytuliło się itp. Na czym polega terapia? Staramy się nawiązać kontakt wzrokowy, który jest podstawą dalszej współpracy z dzieckiem, ważne też jest to, że rodzice muszą być zaangażowani w rehabilitację. W naszym regionie cały czas brakuje ośrodków takich jak "Tęcza". Rodzice przyjeżdżają do nas z całego województwa, a my nie odmawiamy pomocy.

- Dla rodziców zdiagnozowanie autyzmu u dziecka jest wstrząsem.
- Zgadza się. To trudny moment, z drugiej strony diagnoza umożliwia podjęcie szybkiej decyzji o terapii. Autyzm dotyka całą rodzinę, dlatego ważne jest wsparcie psychiczne rodziców. Dlatego właśnie w ośrodku funkcjonują grupy wsparcia dla rodziców, dzięki którym mogą się oni wzajemnie motywować do dalszej pracy z dziećmi, szczególnie gdy terapia jest trudna i wyczerpująca.

- Jest pani surdologopedą i neurologopedą. Co oznaczają te pojęcia?
- Surdologopedia to dział logopedii zajmującej się rehabilitacją mowy u osób niesłyszących lub niedosłyszących. Natomiast neurologopedia zajmuje się diagnozowaniem i terapią zaburzeń komunikacyjnych u osób z uszkodzeniami neurologicznymi.

- Praca z dziećmi autystycznymi nie należy do zajęć łatwych. Pani wybrała tę drogę świadomie.
- Tak. Świadomie wybrałam kierunek studiów, dokształcałam się, wybrałam specjalizację. Potem zaczęły się starania o otworzenie ośrodka dla autystyków. Nie było to łatwe, ale dziś mogę śmiało powiedzieć, że "Tęcza" jest miejscem, w którym rodzice dzieci autystycznych otrzymają pomoc: od diagnozy, poprzez informacje o autyzmie, grupę wsparcia, wczesne wspomaganie rozwoju, a na terapii i edukacji kończąc.