Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Wisła od Włocławka do ujścia ma być kompleksowo zagospodarowana. Są już konsultacje

Marek Weckwerth
Marek Weckwerth
W Polsce 90 proc. przewozów wodami śródlądowymi to obsługa portów morskich oraz przewóz  wydobywanych surowców lub wytworzonych produktów do miejsca przeładunku.
W Polsce 90 proc. przewozów wodami śródlądowymi to obsługa portów morskich oraz przewóz wydobywanych surowców lub wytworzonych produktów do miejsca przeładunku. Marek Weckwerth
Wisła od Włocławka do ujścia ma być kompleksowo zagospodarowana, tak aby umożliwić żeglugę i aby zwiększyć zasoby wodne. Resort infrastruktury ogłosił konsultacje publiczne w tej sprawie.

Dokładniej chodzi o konsultacje projektu w formie uchwały Rady Ministrów z 28.02.2023 pod nazwą "Kompleksowe zagospodarowanie Dolnej Wisły". Swoje uwagi można przesyłać do 14 kwietnia 2023 roku. Realizację programu ustala się na lata 2023–2032, a jego wykonawcą będzie Państwowe Gospodarstwo Wodne „Wody Polskie”.

Jednocześnie ustanawia się łączny limit środków z budżetu państwa na poziomie 7,5 mld zł, dzieląc go szczegółowo na poszczególne lata. Program ma być instrumentem wdrożeniowym polityki rozwoju śródlądowego transportu wodnego, który został już określony w Krajowym Programie Żeglugowym do roku 2030 (obecnie jest na etapie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko). Przyjęcie i realizacja programu będą kamieniami milowymi wskazanymi w KPŻ 2030.

Mało mamy wody

Zasoby wodne Polski są ubogie i zapewnienie odpowiedniej ilości dla społeczeństwa, przemysłu i środowiska jest najważniejszym celem gospodarki wodnej. Szlak Dolnej Wisły od Włocławka do morza stanowi fragment międzynarodowej drogi wodnej E40, ale jej potencjał jest wykorzystany w niewielkiej części, w sposób nieusystematyzowany, co przez dziesięciolecia doprowadziło do wielu zaniedbań.

Wisła poniżej stopnia wodnego we Włocławku degradowana jest przez procesy erozyjne, dno jest wypłukiwane silnym nurtem rzeki i systematycznie obniża się. Tym samym obniża się poziomu wód gruntowych. Procesy te wynikają głównie z braku podparcia dla stopnia wodnego Włocławek oraz wieloletniej pracy elektrowni wodnej w trybie szczytowej mocy - wyjaśnia Ministerstwo Infrastruktury

To może być katastrofa, a wtedy zginą ludzie

Według ekspertów, hipotetycznie, w wyniku awarii zapory we Włocławku, istnieje duże ryzyko przerwania wałów przeciwpowodziowych i powodzi.

Możliwe straty szacuje się na 5,5 mld zł, zaś tylko na Żuławach to kwota może wynieść ok. 2,5 miliardów. Podobne skutki może wywołać jednoczesne wystąpienie kilku zatorów lodowych. W wyniku powodzi ok. 56 tys. ludzi zostanie narażonych na utratę życia lub zdrowia, zalanych zostanie 13 tys. budynków mieszkalnych, 726 społecznych oraz 183 zabytkowe.

- Taki scenariusz jest mało prawdopodobny, bo zaporę wzmocniono, ale jak to mówią - różne rzeczy się zdarzają – komentuje prof. Zygmunt Babiński, hydrolog z Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. - Nawet gdyby doszło do przerwania tamy, wiślane wały przeciwpowodziowe są na to przygotowane i wytrzymałyby nawet tak zwaną wodę tysiącletnią, czyli 11 tysięcy metrów sześciennych na sekundę. Jednak przy założeniu, że międzywale byłoby oczyszczone z rosnących tam krzaków i drzew, a nie zawsze tak jest. Ponadto wały osłabiają myszy, nornice i bobry.

Żegluga jest na mieliźnie

Dolna Wisła nie spełnia warunków umożliwiających prowadzenie opłacalnej ekonomicznie żeglugi śródlądowej, w tym na zapleczu portów morskich o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej.

Wynika to z niskiej jakości infrastruktury hydrotechnicznej lub zupełnego jej braku. Obecnie kryteria właściwe dla dróg wodnych o znaczeniu międzynarodowym spełnia jedynie ok. 66,5 km dolnego odcinka Wisły, przy czym wartość ta jest sumą krótkich odcinków, a nie spójnym fragmentem rzeki, na którym może odbywać się regularna żegluga. 90 proc. przewozów związane jest z obsługą portów morskich oraz z przewozem wydobywanych surowców lub wytworzonych produktów do miejsca przeładunku. W roku 2019 przewozy ładunków Wisłą wyniosły ok. 48 tys. ton.

To też może Cię zainteresować

Resort infrastruktury podkreśla, że ratyfikując europejskie porozumienie w sprawie głównych śródlądowych dróg wodnych o znaczeniu międzynarodowym (AGN), Polska wyraziła intencję rozwoju i modernizacji wskazanych dróg wodnych o znaczeniu międzynarodowym (klasa „E” odpowiadająca co najmniej IV klasie żeglowności) oraz włączenia do sieci europejskich korytarzy transportowych. Transport Wisłą ma miejsce przede wszystkim w obrębie węzłów wodnych i portów.

Zdaniem Ministerstwa Infrastruktury budowa stopnia wodnego w Siarzewie pozwoli na kompleksowe wykorzystanie potencjału dolnej Wisły – zarówno w kontekście redukcji zagrożeń, jak i wykorzystania transportowego drogi wodnej. SW Siarzewo będzie projektowany jako obiekt hydrotechniczny, który w przeciwieństwie do SW Włocławek będzie mógł funkcjonować samodzielnie, bez konieczności budowy kolejnych stopni w kaskadzie i nie powodując wzmożonej erozji oprócz naturalnych procesów erozyjnych poniżej stopnia.

Trzeba określić kierunki rozwoju

Jednak zakres wprowadzanych zmian rozwoju tej drogi wodnej i realizacja postanowień AGN wymagają określenia kierunków rozwoju infrastruktury na Dolnej Wiśle i przygotowania stosownych dokumentów, za co odpowiedzialny jest minister właściwy ds. żeglugi śródlądowej (obecnie w strukturze resortu infrastruktury).

Głównymi celami programu jest zapewnienie warunków żeglugowych i zwiększenie dynamiki rozwoju wodnego transportu śródlądowego (w tym wzmocnienie integracji portu morskiego Gdańsk z zapleczem lądowym), rozwój turystyki wodnej oraz hydroenergetyki (w tym zwiększenie bezpieczeństwa krajowego systemu energetycznego), a także poprawa funkcjonowania gospodarki wodnej na Kujawach i Pomorzu.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Krokusy w Tatrach. W tym roku bardzo szybko

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na pomorska.pl Gazeta Pomorska