- czerniak wychodzący z plamy soczewicowatej
- czerniak szerzący się powierzchownie - najczęstsza odmiana, występująca w 60-70 proc. przypadków, wychodząca na ogół ze znamion barwnikowych (w większości dysplastycznych),
- czerniak guzkowy - odmiana najcięższa, występująca w 10-30 proc. przypadków, wychodząca bądź ze znamion barwnikowych, bądź ze skóry zdrowej,
- czerniak umiejscowiony na kończynach wychodzący z plam soczewicowatych - występujący w ok. 5 proc. przypadków.
Poza tym w bardzo rzadkich przypadkach czerniaki mogą rozwijać się ze znamion błękitnych.
Czerniaki wychodzące na ogół cechują się wieloletnim przebiegiem, są częstsze u osób w starszym wieku. Plamy barwnikowe będące punktem wyjścia są płaskie, o nieregularnych zarysach i nierównomiernym rozłożeniu barwnika. Są rozleglejsze i bardziej płaskie niż odmiana szerząca się obwodowo. Prawie wyłącznie umiejscowione są na twarzy lub w innych okolicach odsłoniętych. Pierwszym objawem zezłośliwienia jest powstanie wyczuwalnych guzków. Jest to stosunkowo łagodna odmiana czerniaka.
Powierzchownie szerzący się czerniak występuje w średnim wieku. Cechą charakterystyczną jest nierównomiernie przebarwiona plama z nieregularnymi, drobnymi guzkami, o nierównych zarysach. Zajmuje okolice odsłonięte (kończyny dolne - częściej u kobiet) i osłonięte (tułów - częściej u mężczyzn). Rozwój jest stosunkowo powolny - wielomiesięczny lub kilkuletni. Początek rozwoju czerniaka na podłożu znamienia cechuje się powiększeniem i zmianą zabarwienia plamy barwnikowej z pojawieniem się obwódki zapalnej i skłonności do rozpadu.
Czerniak guzkowy - to guzek przebarwiony, szybko powiększający się i ulegający wrzodzeniu. Najczęstsze umiejscowienie: głowa, plecy i kark. Występuje częściej u mężczyzn. Rozwój jest zwykle szybki - od kilku miesięcy do 2 lat.
Do najcięższych postaci należą czerniaki bezbarwnikowe nie zawierające barwnika lub zawierające tylko niewielkie jego ilości. Niewytwarzanie barwnika jest wyrazem mniejszego zróżnicowania komórek nowotworowych, zatem ich większej złośliwości. Mogą to być pierwotne guzy skórne lub przerzuty.
Przerzuty do skóry otaczającej powstają drogą naczyń chłonnych lub krwionośnych. Częste są przerzuty do węzłów chłonnych i narządów wewnętrznych. Zejście śmiertelne następuje w ciągu kilkunastu miesięcy - kilku lat. Najgorzej rokują zmiany umiejscowione na tułowiu.
Groźny błękit
Oprac. (has)
Czerniak czerniakowi nierówny. Rozróżnia się cztery główne typy tego nowotworu, w zależności od zmian z jakich powstają oraz sposobu szerzenia się w organizmie:
