Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Konstytucjonalistka: Trybunał Konstytucyjny przestał pełnić funkcję ochrony praw człowieka

Karina Obara
Karina Obara
Prof. Agnieszka Bień-Kacała: - Moim zdaniem zmierza to właśnie w kierunku wytworzenia jednolitego światopoglądowo i kulturowo narodu polskiego. Polak-katolik jest wzorcem nadrzędnym wbrew temu, że jako ludzie jesteśmy różnorodni i wszyscy mamy takie samo prawo funkcjonować we własnym państwie bez dyskryminacji z jakiejkolwiek przyczyny.
Prof. Agnieszka Bień-Kacała: - Moim zdaniem zmierza to właśnie w kierunku wytworzenia jednolitego światopoglądowo i kulturowo narodu polskiego. Polak-katolik jest wzorcem nadrzędnym wbrew temu, że jako ludzie jesteśmy różnorodni i wszyscy mamy takie samo prawo funkcjonować we własnym państwie bez dyskryminacji z jakiejkolwiek przyczyny. archiwum
Rozmowa z prof. Agnieszką Bień-Kacałą, konstytucjonalistką z UMK w Toruniu, o wyroku Trybunału Konstytucyjnego w tzw. sprawie drukarza.

- W środę Trybunał Konstytucyjny ogłosił wyrok w głośnej sprawie odmowy świadczenia usług ze względu na światopogląd bądź wyznawaną religię. O czym ten wyrok świadczy?

Przede wszystkim o tym, w jaki sposób działa obecnie trybunał. Przestał on pełnić funkcję ochrony praw człowieka, zwłaszcza w tym przypadku - mniejszości różnego rodzaju (światopoglądowych, religijnych, seksualnych). Trybunał pełni dziś funkcję organu uzasadniającego decyzje podejmowane przez większość rządzącą. W praktyce temu służy znaczna część tych niewielu wyroków, które wydaje obecnie ten organ. Interesujący nas wyrok, w praktyce pokazuje także to, jak działa państwo w ramach polskiej kultury folwarcznej. Mówiąc w pewnym uproszczeniu, wszystkie działania podporządkowanych i lojalnych organów wychodzą naprzeciw pewnej wizji państwa pomyślanej przez zarządcę folwarku. W odniesieniu do wyroku TK, chodzi o wizję homogenicznego jednolitego narodu polskiego składającego się z Polaków-katolików. Osoby o innych poglądach czy stanowiskach, siłą rzeczy muszą zostać odrzucone i potraktowane jako wrogowie tej wizji.

Zobacz także wideo:

Źródło: TVN24

- To prokurator generalny chciał, by Trybunał Konstytucyjny uznał art. 138 kodeksu wykroczeń za niezgodny z konstytucyjnymi zasadami demokratycznego państwa prawa, wolności sumienia i religii, a także wolności gospodarczej. – Wolność sumienia gwarantowana w konstytucji to wartość nadrzędna. Nie wolno nikogo zmuszać, by postępował wbrew własnemu sumieniu i przekonaniom, a tym bardziej za to karać – głosi uzasadnienie wniosku do TK. Ale czy nie obawia się pani, że doprowadzić to może do nadużyć? Teraz np. szewc może odmówić naprawy butów gejowi albo bankowiec nie otworzy mu konta.

No właśnie. I taka sytuacja jest możliwa na podstawie wyroku TK. Tymczasem kwestia światopoglądowa jest typową kwestią, która powinna zostać regulowana przez prawidłowo działający parlament w warunkach demokracji reprezentatywnej. W ramach otwartej debaty parlamentarnej takie sprawy powinny zostać należycie omówione i przedyskutowane w celu osiągnięcia porozumienia. Niekiedy wymaga to pewnego kompromisu, by zniwelować niezgodę, która jest naturalna z uwagi na to, że jesteśmy ludźmi i różnimy się co do pewnych kwestii. W debacie należy uzgodnić kwestię wolności sumienia z jednej strony oraz kwestię ochrony konsumentów z drugiej. Ochrona konsumentów jest również wartością chronioną konstytucyjnie w art. 76 ustawy zasadniczej. W interesującej nas sprawie prokurator generalny tak naprawdę wskazał racje, które powinny pojawić się w uzasadnieniu rządowej inicjatywy ustawodawczej. To parlament powinien zająć się zmianą art. 138 kodeksu wykroczeń, poddać ją pod dyskusję i uchwalić przy uwzględnieniu rozmaitych argumentów, w tym konstytucyjnych. Dopiero wówczas Trybunał byłby uprawniony do rozstrzygania konstytucyjności tak przyjętej ustawy.

- A teraz mamy do czynienia z sytuacją odwrotną?

Otóż to. To TK uzasadnił stanowisko światopoglądowo bliskie opcji rządzącej bez uwzględnienia zdania innych opcji obecnych w parlamencie i reprezentujących inne postawy społeczne. Teraz Sejm ma swobodę w uchwaleniu ustawy wygodnej dla obecnie sprawującej władzę większości parlamentarnej.

- A co, jeśli "kwestie sumienia" przeniosą się na inne dziedziny, inne grupy społeczne? Do czego to zmierza?

Moim zdaniem zmierza to właśnie w kierunku wytworzenia jednolitego światopoglądowo i kulturowo narodu polskiego. Polak-katolik jest wzorcem nadrzędnym wbrew temu, że jako ludzie jesteśmy różnorodni i wszyscy mamy takie samo prawo funkcjonować we własnym państwie bez dyskryminacji z jakiejkolwiek przyczyny. Niestety, pogłębia to polaryzację społeczną. Tak działa właśnie populizm, który realizuje wykluczającą wizję populistycznego i autokratycznego lidera.

Czytaj też rozmowę z prof. Agnieszką Bień-Kacałą:

Bez rządów prawa, Unia na pewno nie jest dla nas

- Przed czym chronił zwykłego obywatela art. 138 kodeksu wykroczeń? "Kto, zajmując się zawodowo świadczeniem usług, żąda i pobiera za świadczenie zapłatę wyższą od obowiązującej albo umyślnie bez uzasadnionej przyczyny odmawia świadczenia, do którego jest obowiązany, podlega karze grzywny".

W moim przekonaniu przepis ten w warunkach demokratycznego państwa prawa, czyli od 1989 roku, chronił konsumentów oraz uczciwość transakcji w obrocie gospodarczym. To jest niewątpliwie bardzo silna ochrona o charakterze karnoprawnym i powinna być zastrzeżona jedynie do drastycznych przypadków. Tym bardziej że istnieją cywilnoprawne instrumenty ochrony konsumentów i obrotu gospodarczego. Do ustawodawcy oczywiście należy decyzja czy ochrona o charakterze karnoprawnym jest obecnie potrzebna, czy też nie. Niestety jednak, w kontekście interesującego nas wyroku, przepis ten stał się podstawą dla TK do wyinterpretowania klauzuli sumienia w obrocie gospodarczym. To jest już spore nadużycie konstytucyjne. Przy braku uczciwości i powściągliwości ze strony przedsiębiorców i organów państwa może doprowadzić do faktycznej dyskryminacji różnych mniejszościowych grup społecznych.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Powrót reprezentacji z Walii. Okęcie i kibice

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na pomorska.pl Gazeta Pomorska