Oto ważne zmiany dla rodziców. To wyższy zasiłek macierzyński i dłuższy urlop rodzicielski

Od środy, 26 kwietnia 2023 roku, obowiązują ważne zmiany w kodeksie pracy. Wynikają one z unijnej dyrektywy work-life balance oraz dyrektywy w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków zatrudnienia.

- Powyższe dyrektywy nakładają na państwa europejskie obowiązek zaimplementowania do ich porządków prawnych wielu regulacji dotyczących w szczególności przepisów rodzicielskich oraz warunków zatrudniania pracowników - zaznacza Sylwia Krawczyk, p.o. nadinspektora Sekcji Prawnej Okręgowego Inspektoratu Pracy w Bydgoszczy.

Na zmianach najbardziej zyskali świeżo upieczeni rodzice.

- Ucieszyć ich może znaczne wydłużenie urlopu rodzicielskiego oraz liczne nowe uprawnienia, takie jak m.in. zakaz zatrudniania w godzinach nadliczbowych bez ich zgody lub możliwość wnioskowania o elastyczną pracę aż do ukończenia przez dziecko 8. roku życia– mówi Anna Janicka, radca prawny polskiego ClickMeeting.

Krystyna Michałek, regionalny rzecznik ZUS województwa kujawsko-pomorskiego, wyjaśnia, że okres urlopu się wydłużył o 9 tygodni: z 32 do 41 tygodni w przypadku urodzenia lub przyjęcia na wychowanie jednego dziecka i z 34 do 43 tygodni - gdy dzieci jest więcej niż jedno.

- W szczególnych warunkach zasiłek może być wypłacany przez 38 tygodni, np. gdy rodzina zastępcza niezawodowa przyjmie dziecko do lat 7 lub do 10 lat, jeśli dziecko ma odroczony obowiązek szkolny - mówi Krystyna Michałek.

Co ważne, dodatkowe 9 tygodni urlopu rodzicielskiego przysługuje tylko jednemu z rodziców. Jeśli mama wykorzystała ten urlop w maksymalnym wymiarze, np. 32 tygodni lub 34 tygodni, to pozostałe 9 tygodni może wykorzystać już tylko tata.

Rodziców z pewnością ucieszy informacja, że wzrósł zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego lub urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze (z wyjątkiem części przysługującej drugiemu z rodziców - 9 tygodni). Od 26 kwietnia br. zasiłek macierzyński wynosi 81,5 proc. podstawy wymiaru zasiłku. Wcześniej było to 80 proc.

Ubezpieczona mama może otrzymywać zasiłek macierzyński w takiej samej wysokości przez cały okres jego pobierania tj. 81,5 proc. podstawy wymiaru zasiłku, o ile złoży tzw. długi wniosek o zasiłek do 21 dni po porodzie albo przyjęciu dziecka na wychowanie. Długi wniosek nie może dotyczyć 9 tygodni urlopu rodzicielskiego dla drugiego z rodziców. Za tą część urlopu zasiłek zawsze wynosi 70 proc. podstawy wymiaru. Jeśli mama nie złoży wniosku o długi zasiłek w ciągu 21 dni, to zasiłek będzie wynosił 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku za okres urlopu macierzyńskiego i 70 proc. podstawy wymiaru za okres urlopu rodzicielskiego.

Zmiany dotyczą też urlopu ojcowskiego. O ile nadal trwa 2 tygodnie, to skrócił się czas na jego wykorzystanie.

Od 26 kwietnia br. można go wykorzystać do dnia, w którym dziecko skończy 12 miesięcy albo dnia, w którym minie 12 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia o przysposobieniu, jednak nie dłużej niż do dnia, w którym dziecko skończy 14 lat.