Pomnikomania? W Toruniu staną kolejne rzeźby

W Toruniu staną dwa kolejne monumenty: gen. Józefa Hallera (na rogu pl. św. Katarzyny i Piastowskiej) i bł. ks. Jerzego Popiełuszki (na pl. Rapackiego - między ul. Kopernika a Ślimakiem Getyńskim). Radni zgodzili się na ich wzniesienie. Dyskusja była jednak gorąca.

Z inicjatywą wzniesienia pomnika ks. Popiełuszki wyszedł zarząd regionu toruńsko-włocławskiej Solidarności. Propozycja wzbudziła wiele emocji wśród radnych. Najwięcej uwag mieli do sposobu wskazania lokalizacji dla monumentu. Ma on stanąć na skwerze przy pl. Rapackiego - między ul. Kopernika a Ślimakiem Getyńskim. Miejsce wskazał autor pomnika - prof. Gustaw Zemła.

- Chcieliśmy negocjować tę lokalizację, ale profesor nie chciał z nami dyskutować - podkreśla Krystyna Dowgiałło z PO. - Nie można uprawiać szantażu moralnego. Nie podoba mi się również forma tego monumentu. Nie kojarzy mi się z księdzem. Mamy już kamień, który go upamiętnia, a także zakład opiekuńczo-pielęgnacyjny jego imienia. Uważam, że są to najpiękniejsze pomniki, jakie Toruń mu wzniósł.

- Ten pomnik jest okropny - uważa lewicowy radny Krzysztof Makowski. - Nie powinien stanąć w tak szczególnym punkcie. To jakaś pomyłka.

- To jest rzeczywiście szkaradne - podkreśla lewicowy radny Dariusz Łyjak. - Nie mogę się zgodzić na zagracenie przestrzeni publicznej.

- Wybieram mniejsze zło - mówi Waldemar Przybyszewski, szef rady miasta. - Nie jest to najlepsze miejsce, ale innego nie ma. Oglądałem z bliska gipsową miniaturę tego pomnika. Ta forma mi się podoba.

Ostatecznie za pomnikiem zagłosowało 13 rajców (m.in. z Czasu gospodarzy, PiS i PO). Sześciu było przeciw, a trzech się wstrzymało.

Większość radnych opowiedziała się również za budową pomnika gen. Hallera. Przeciw był Makowski: - Generał jest honorowym obywatelem, patronem ulicy na Podgórzu, jednej ze szkół, ma tablicę na ratuszowym dziedzińcu. Czy potrzebny jest nam pomnik? Musimy się opamiętać.

Przypomnijmy: w czerwcu powstał komitet organizacyjny budowy pomnika gen. Hallera. Monument ma zostać wzniesiony m.in. z okazji 90. rocznicy powrotu Torunia do Wolnej Polski i 50. rocznicy jego śmierci. Haller był on dowódcą Frontu Pomorskiego, którego oddziały przyniosły wolność dla grodu Kopernika 18 stycznia 1920 r. Komitet brał pod uwagę pięć lokalizacji: Bulwar Filadelfijski, pl. 18 Stycznia, ul. Uniwersytecka, pl. Towarzystwa Miłośników Torunia i pl. św. Katarzyny. Ostatecznie, po wielu dyskusjach, wybrano tę ostatnią. Pomnik zostanie wzniesiony z darowizn instytucji, mieszkańców i budżetu miasta. Zajmie się tym już jednak kolejna rada miasta.

Z inicjatywą ustawienia rzeźby wyszło m.in. środowisko związane z hallerczykami i Towarzystwem Pamięci gen. Hallera. Przedwojenny pomnik generała stał w Toruniu w latach 1920-1939 na kopcu przy ul. Traugutta. Powstał z inicjatywy Parku Artylerii Dywizji Polskiej nr 3. Był pierwszym monumentem wzniesionym po odzyskaniu niepodległości. Zniszczyli go Niemcy na początku II wojny światowej.