Lipy i Łąki Bratiańskie
Tę część województwa warmińsko-mazurskiego obejmuje dziś diecezja toruńska, dawniej chełmińska. Od najdawniejszych czasów wzdłuż rzeczki Sandeli, a potem Drwęcy wiodła droga pielgrzymek ludów pruskich do świętych gajów w Lipach i Łąkach Bratiańskich.
Znamienną datą w historii tej ziemi był 1216 r., gdy wódz Sasinów Surwabuno przyjął chrzest z rąk biskupa Prus Chrystiana. Tak pozwolił Chrystianowi na wprowadzanie chrześcijańskich praktyk i obyczajów.
Pretekstem miało być objawienie przed świętą lipą Matki Boskiej. Biskup Chrystian, powiódłszy uroczystą procesję z Lubawy, nakazał ścięcie pogańskiego drzewa. Miejsce Majumy zajęła Matka Boska Lipska. Tym bardziej, że w świętym gaju znaleziono jej niewielką lipową figurkę. Pochodzenia rzeźby nie wyjaśniono do dziś. Przeniesiono ją do lubawskiej fary, ale ta - jak chce legenda - uniesiona nadprzyrodzoną siłą wróciła tam, gdzie ją znaleziono. Scenariusz powtarzał się. Dopiero za czwartym razem figurka "zadomowiła się" na nowym miejscu.
Na pamiątkę tych wydarzeń co roku 1 i 2 lipca Matka Boska Lipska przenoszona jest w procesji do Lip.
Jeszcze w czasach Chrystiana lub nieco później - za władzy krzyżackiej - w miejscu objawienia powstała drewniana kaplica. Krzyżackie kroniki wspominały o pustelniku, który osiadł tu w 1264 r. po krwawej bitwie z Prusami pod Fijewem, by modlić się za dusze poległych chrześcijan (zginęło 40 rycerzy zakonnych i wielu braci służebnych).
Murowany kościół pw. Nawiedzenia NMP wzniesiono w Lipach na przełomie XVI i XVII wieku na miejscu XIII-wiecznej kaplicy. W 1861 r. świątynia spłonęła wraz z wyposażeniem. Została jednak odbudowana w stylu neogotyckim. Uważny obserwator znajdzie w strukturze murów ciemniejsze fragmenty starego, gotyckiego kościoła.
Klasztor w Łąkach, zwanych też Bratiańskimi lub Łąkami Marii,wziął swą nazwę od łąk rozpościerających się nad Drwęcą. We wczesnym średniowieczu było to - podobnie jak w Lipach - miejsce kultu pogańskiego.
Po zaprowadzeniu chrześcijaństwa miejsce pogańskiego kultu zniszczono.
Około 1257 r. dzieci pasące bydło nad Drwęcą zauważyły płynącą pod prąd figurkę Matki Bożej z Dzieciątkiem na ręku. Pobożni ludzie wyłowili znalezisko i umieścili w nowomiejskiej farze. Nazajutrz ujrzano ją zawieszoną na drzewie w Łąkach. Zaraz też brat krzyżacki Jan kazał zbudować drewnianą kaplicę, w której umieścił figurkę.
W XIV w. Łąki uznawane były już za sanktuarium maryjne. W 1631 r. sprowadzono z Nowego Miasta - do drewnianego klasztoru - franciszkanów reformatów. Murowany klasztor powstał w 1638 r.
W 1875 r. władze pruskie zamknęły go, zaś w 1882 spłonął od uderzenia pioruna. Do dziś zostały tylko niewielkie ruiny.
Świętą figurkę przeniesiono do nowomiejskiego kościoła.
Czytaj e-wydanie »Motoryzacja do pełna! Ogłoszenia z Twojego regionu, testy, porady, informacje
