Wybory prezydenckie 2020. Jak wybierzemy prezydenta? Nowy projekt PiS

Dziś PiS zgłosił autopoprawkę do ustawy o wyborze prezydenta.

Co tym razem proponuje PiS? W projekcie ustawy o szczególnych zasadach organizacji wyborów powszechnych na prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r. z możliwością głosowania korespondencyjnego, przede wszystkim uchyla własny projekt o wyborach wyłącznie korespondencyjnych, o który toczył zaciekły bój. Uchyla też niektóre zapisy z tzw. ustawy covidowej z 16 kwietnia.

Można będzie głosować osobiście, w lokalu wyborczym, albo korespondencyjnie (ale nie w obwodach odrębnych, na statkach i nie ci, którzy wcześniej udzielili pełnomocnictwa do głosowania), po wcześniejszym zgłoszeniu takiego zamiaru.
Wraca głosowanie przez pełnomocnika, zaświadczenie o prawie do głosowania.

Chęć głosowania korespondencyjnego trzeba będzie zgłosić komisarzowi wyborczemu za pośrednictwem gminy do 12. dnia przed dniem wyborów, a osoby na kwarantannie lub w izolacji - do 5. dnia (2. dnia, jeśli później zaczęły kwarantannę). Wyborcy za granicą zgłaszają ten zamiar konsulowi do 12. dnia przed głosowaniem. Zgłoszenie ma być ustne, pisemne lub elektroniczne - minister cyfryzacji ma do tego przygotować specjalną usługę. Przy zgłoszeniu można sobie zamówić nakładkę w alfabecie Braille'a.

Pakiet wyborczy dostarczy poczta lub urzędnik gminy albo można odebrać go samemu. Jeśli poczta, to dwuosobowy skład jej pracowników ma wrzucić pakiet do skrzynki. Jeśli skrzynki nie ma, albo nie można zostawić pakietu - w drzwiach mieszkania zostawia się zawiadomienie o możliwości odbiory pakietu na poczcie.

Wzór karty do głosowania oraz dokumentów i kopert tworzących pakiet wyborczy ustali PKW.
Głosy "kopertowe" trzeba wysłać pocztą do właściwej komisji wyborczej, a za granicą - do konsula. Można też dostarczyć je osobiście lub przez inne osoby do urzędu gminy (za granicą - do konsula) lub do obwodowej komisji.

Komitety i kandydaci już zarejestrowani nie będą musieli na nowo się zgłaszać, ale konieczne będzie zawiadomienie (w przypadku komitetów) o uczestnictwie w wyborach, a kandydaci już zarejestrowani muszą być ponownie zgłoszeni przez pełnomocnika.

Nie wyklucza to możliwości utworzenia innych komitetów i zgłoszenia nowych kandydatów.

Komitety zarejestrowane do wyborów 10 maja, które się nie odbyły, dostały nowe limity wydatków - w ponownie zarządzonych wyborach mogą wydać połowę wcześniej przyznanego limitu.

Nowe komitety, jeśli będą zarejestrowane, mogą wydać połowę limitu, przysługującego zgodnie z Kodeksem wyborczym.

Wracają obwodowe komisje wyborcze, ich siedziby wskażą wójtowie, a jeśli tego nie zrobią - wojewodowie. Wójtowie lub wojewodowie mają też wyposażyć siedziby w wystarczającą ilość środków ochrony osobistej dla wszystkich członków komisji.
Minimalny skład komisji obwodowej zmniejszono do 3 osób (teraz - 5).

Zachowują ważność (i nie trzeba ich ponawiać) wcześniejsze zgłoszenia osób do komisji obwodowych. Komisarz może połączyć obwody głosowania komisji, które mają siedzibę w tym samym lokalu lub budynku.
Minister spraw wewnętrznych, w porozumieniu z ministrem cyfryzacji i po zasięgnięciu opinii PKW określi obowiązki gmin, które zapewnią PKW wykonywanie zadań związanych z nadzorem nad rejestrem i spisem wyborców, ich aktualizowaniem, określa tryb udostępniania dokumentów i zasady współpracy organów administracji rządowej z Krajowym Biurem Wyborczym "mając na względzie konieczność zapewnienia bezpieczeństwa przetwarzania danych osobowych, ich przekazywania oraz odbioru.
Ustawa z 6 kwietnia o wyborach "kopertowych" zostaje uchylona.

Teraz trzeba poczekać na zarządzenie wyborów przez marszałek Sejmu i nowy kalendarz wyborczy.

Nie wiadomo, czy tak, jak będą mogły zgłaszać się nowe komitety wyborcze i nowi kandydaci na prezydenta, będą też mogli być zgłaszani nowi kandydaci do komisji obwodowych. W kwietniu nie powołano wszystkich komisji, bo nie było chętnych. Są miejscowości, gdzie nie ma żadnej. Teoretycznie, po zmniejszeniu minimalnego składu do 3 osób i możliwości łączenia komisji z jednej siedziby, można by "nadliczbowych" członków przenieść tam, gdzie nikt nie zgłosił się. O ile się na to zgodzą.
Nie było szkoleń już powołanych komisji.

Trzeba też pamiętać, że mniejsze komisje dłużej będą liczyły głosy.

Zarządzone na minioną niedzielę, 10 maja wybory prezydenckie nie mogły się odbyć, bo w prawnym chaosie nie mogły zostać przygotowane. Teraz PiS uchyla własny projekt, którego z uporem bronił niemal do końca i proponuje rozwiązania, które kilka lat temu ostro krytykował. Wybory korespondencyjne, dostępnych dla wszystkich, po zgłoszeniu takiej chęci, wprowadziła koalicja PO-PSL w czerwcu 2014 roku. Nie dotyczyło to wyborów samorządowych.

Z nielimitowanego "kopertowego" głosowania można było skorzystać w wyborach prezydenckich w 2015 roku. W II turze pakiety wysłano do 56 846 wyborców, skorzystało z nich 40 720 osób. W wyborach parlamentarnych w tym samym roku pakiety zażyczyło sobie 45 538 osób, wróciło 39 958 kopert.

PiS po przejęciu władzy mocno ograniczył głosowanie korespondencyjne. Ironią losu jest, że teraz sam proponuje takie rozwiązania (co prawda, tylko w tych jednych wyborach).

Prace nad zgłoszonym projektem także odbywają się będą bez poszanowania reguł zmiany prawa wyborczego, ale w prawnym chaosie przestało to już budzić emocje.