Za 215 mln euro w Polsce zatrzymamy więcej wody dla celów rolniczych

Obejrzyj: Odkrywamy Toruń. Spacerkiem po Chełmińskim i Mokrem

PROW przygotowano na lata 2014-2020, ale Komisja Europejska zaakceptowała właśnie strategiczną zmianę tego programu, która rozszerzyła wsparcie dla operacji pod nazwą „Zarządzanie zasobami wodnymi”. Wsparcie będzie przyznawane na inwestycje związane z rozwojem, modernizacją i dostosowywaniem rolnictwa i leśnictwa.

Beneficjentem jest Państwowe Gospodarstwo Wodne „Wody Polskie”, które we współpracy z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi, będą realizować zadania związane z budową lub przebudową urządzeń piętrzących, aby zwiększyć tzw. retencję korytową dla celów rolniczych w zlewniach rzek i mniejszych cieków. W ramach środków z PROW do wykonania do roku 2025 zaplanowano 196 inwestycji.

Zgodnie z harmonogramem pierwsze nabory mogą zostać ogłoszone w drugim kwartale bieżącego roku. Limit środków dostępnych dla „Wód Polskich” wynosi ok. 215 mln euro.

– Po ciepłej i niemal bezśnieżnej zimie pojawiają się pierwsze sygnały nasilającej się suszy, która powoduje problemy w rolnictwie. W trosce o zasoby wodne prowadzimy kompleksowe działania zwiększające retencję wodną – zapewnił wiceminister infrastruktury

COMPONENT {"params":{"text":"Marek Gróbarczyk","id":"marek-grobarczyk"},"component":"subheading"}

.

Nawiązał w ten sposób do panującej w całej Polsce od kilku tygodni bezdeszczowej, bezwietrznej i słonecznej aurze. Te czynniki doprowadziły do obniżenia poziomu wód w rzekach i spadku wilgotności w wierzchnich warstwach gleby poniżej 30 proc. w centrum i na zachodzie kraju.

Wspomniane przez wiceministra Gróbarczyka zwiększanie retencji wodnej odbywa się zgodnie z opracowanymi przez PGW „Wody Polskie” założeniami do Programu Kształtowania Zasobów Wodnych (zPKZW). Wdrażane są systematycznie od 2020 roku, z perspektywą do 2025. Budżet na ten cel, narastający każdego roku, to ok. 162 mln zł.

Buduje się nowe lub odbudowuje i remontuje stare urządzenia hydrotechniczne, by zatrzymać wodę w miejscu, gdzie jest on najbardziej potrzebna.

Ministerstwo Infrastruktury przekonuje, że przynosi to wymierny, niemal natychmiastowy efekt w postaci magazynowania wody w praktycznie każdej zlewni w kraju i wylicza, iż od 2020 roku, dzięki realizacji 15 inwestycji i 167 zadań o charakterze utrzymaniowym, na 640 urządzeniach wodnych zretencjonowano dodatkowo 46 mln metrów sześciennych wody, co pozwoliło nawodnić 37 tys. hektarów, w tym 34 tysiące na gruntach rolnych.

Z kolei założenia do Programu Kształtowania Zasobów Wodnych mówią o 52 kolejnych inwestycjach i 284 zadaniach o charakterze utrzymaniowym na ponad 1000 urządzeń wodnych. To pozwoli zretencjonować dodatkowo 54 mln metrów sześciennych wody, zwiększając poziom retencji korytowej do ponad 156 mln metrów. Pozwoli to nawodnić 62 tys. ha gruntów.

W sprawie retencji korytowej odbyło się już ponad 1200 spotkań z przedstawicielami samorządów, spółek wodnych i rolników w ramach lokalnych partnerstw ds. wody. W zakresie współpracy, dotyczącej m.in. kształtowania zasobów wodnych zawarto blisko 90 porozumień finansowych na ponad 10 mln zł, a także blisko 50 porozumień rzeczowych.

Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej „Wody Polskie” w Bydgoszczy podał nam plan swoich działań w zlewni Noteci, która obejmuje prócz zachodniej części województwa kujawsko-pomorskiego także duże fragmenty Wielkopolski, Lubuskiego, Zachodniopomorskiego. Inwestycje prowadzone będą w ramach planu zapobiegania skutkom suszy i kształtowania zasobów wodnych.

Największym zadaniem na terenie naszego regionu jest remont zastawki na Kanale Chwałowo, który piętrzy wody Jeziora Chwałowskiego w powiecie mogileńskim.

Jak wyjaśnia nam Edyta Rynkiewicz, rzecznik prasowy RZGW w Bydgoszczy – dzięki temu remontowi znacząco poprawią się stosunki wodne na tym cieku i przede wszystkim na Jeziorze Chwałowskim. To przyczyni się do zwiększenia wilgotności gleby w obszarze, podniesie się poziom wód gruntowych. Inwestycja ma być zakończona jeszcze w tym roku.

Pozostałe kilkanaście inwestycji na terenie RZGW Bydgoszcz zaplanowanych jest dla cieków poza granicą województwa, ale większość dosłownie „za miedzą”. Przykładem jest plan (ma być zrealizowany w 2023 r.) podpiętrzenia Jezior Skulskich w północno-wschodniej Wielkopolsce. W czasach przedhistorycznych Jeziora Skulskie były częścią wielkiego Gopła, największego naturalnego jeziora w naszym regionie.

Własne inwestycje wodne na terenie województwa kujawsko-pomorskiego (w zlewni Wisły w północnej i wschodniej części) prowadzą także RZGW w Gdańsku i Warszawie.