Zabytki i muzea można zwiedzać z... domu, wirtualnie. Te miejsca są najpopularniejsze w sieci

Okazuje się, że bardzo ważną rolę w poznawaniu interesujących nas miejsc, czasem bardzo odległych, spełnia Instagram – przekonują autorzy raportu pt. InstaZabytki wykonanego przez Instytutu Badań Organizacji Kultury pod patronatem Polskiej Organizacji Turystycznej.

- Żyjemy w czasach kultury wizualnej, przekazów obrazkowych, jak reklamy, filmy, fotografie czy memy. Z homo sapiens przeszliśmy do homo videns, czyli człowieka, który ceni obraz nad słowo – przekonuje jedna z autorek raportu - Maja Paszkowska.

Najbardziej efektywną formą edukacji jest bezpośrednie pokazanie odbiorcom zabytków na miejscu, jednak – jak wskazują z kolei badania Narodowego Instytutu Konserwacji Zabytków („Polacy wobec zabytków 2022”) - ankietowani w zdecydowanej większości nie tylko nie posiadają wiedzy o obiektach zabytkowych, ale także ich nie zwiedzają – jedynie 20 proc. zadeklarowało, że w ciągu ostatnich 12 miesięcy odwiedziło jakiś zabytek. Z drugiej strony ponad trzy czwarte ankietowanych wskazało, że zabytki są dla nich ważne.

Z pomocą przychodzą tu media społecznościowe, w tym Instagram, dzięki którym można poznawać nawet odległe interesujące miejsca. Najchętniej korzystają z niego dzieci, nastolatkowie oraz młodzi dorośli.

Nastolatkowie robią i udostępniają zdjęcia z muzeów swoim znajomym niezależnie od tego, czy ich wizyta wywarła na nich pozytywne czy negatywne wrażenie. Instagram to miejsce, w którym ludzie przedstawiają swój styl życia. Z tego powodu wszystkie marki i instytucje, które wpisują się w ich lifestyle, są przez użytkowników promowane.

W badaniu prowadzonym od 19 grudnia 2022 do 2 stycznia 2023 roku analizie poddano 930 profili na Instagramie, w tym 857 w kategorii muzea (92 proc.) i 73 w kategorii zabytki (8 proc.). Najwięcej (132) dotyczyło Małopolski, zaś w Kujawsko-Pomorskiem było to 39 profili.

Najwięcej osób (146 756) obserwowało profil Muzeum Auschwitz-Birkenau, zaś o połowę mniej następne w rankingu Muzeum Narodowe w Warszawie (70 190 obserwujących). W dalszej kolejności plasowały się Muzeum Powstania Warszawskiego (53 194), Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie (44 820) oraz Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK (30 988).
Instagram daje możliwość oznaczenia się w konkretnej lokalizacji. Niektóre z badanych instytucji posiadały zarówno potwierdzoną lokalizację, jak i profil.

Najczęściej użytkownicy oznaczali się w Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie (256 000 razy), Zamku Królewskim na Wawelu (195 000 razy), Miejscu Pamięci i Muzeum Auschwitz-Birkenau (130 000 razy), Zamku Książ w Wałbrzychu (83 200 razy) i Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie (41 800).

W województwie kujawsko-pomorskim najpopularniejsze były dwa hasztagi: #zamekgolubski (użyty 1491 razy) oraz #żywemuzeumpiernika (1424). Stosunkowo często korzystano również z hasztagów #muzeumokręgowewtoruniu (1057 razy) i #muzeummydlaihistoriibrudu (1050 razy).

Jeżeli chodzi o liczbę obserwujących, to kilka miejsc dziedzictwa może pochwalić się zbliżonymi wynikami: Muzeum Mydła i Historii Brudu w Bydgoszczy (2322 użytkowników), Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy (2261), Muzeum Okręgowe w Toruniu (2185), Muzeum Archeologiczne w Biskupinie (2184), Żywe Muzeum Piernika w Toruniu (2096) oraz Muzeum Etnograficzne im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu (2033).

Muzeum Okręgowe w Toruniu obserwuje 596 innych profili, pozostałe miejsca kultury sieciują słabiej, mając o co najmniej 200 mniej obserwowanych profili – Pomorskie Okręgowe Muzeum PRL w Sępólnie Krajeńskim i Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy (odpowiednio 377 i 348).

W województwie kujawsko-pomorskim najaktywniejsze, biorąc pod uwagę liczbę opublikowanych postów, było Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy (1428 postów). Podobnie plasowały się Muzeum Okręgowe w Toruniu (1331 postów) i Muzeum Mydła i Historii Brudu w Bydgoszczy (1123).