Bywa, że rolnicy skarżą się na sąsiadów, którzy na nich donoszą. Po żniwach pojawił się np. apel Wielkopolskiej Izby Rolniczej, w której nierolniczym mieszkańcom wsi tłumaczono, że rolnik rozwożący obornik to nie przestępca. Są jednak zasady, które określają warunki wykorzystania nawozów.
Kiedy zabronione jest stosowanie nawozów?
Mówią o tym zasady programu azotanowego. Jak wyjaśnia ARiMR, program od 15 lutego 2020 roku "obliguje wszystkich rolników, którzy prowadzą produkcję rolną, w tym działy specjalne produkcji rolnej, oraz działalność, w ramach której są przechowywane nawozy do gospodarowania w sposób zapobiegający zanieczyszczaniu wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych i ograniczający takie zanieczyszczenie".
Czego zatem rolnikowi nie wolno? Zabronione jest stosowanie nawozów na glebach:
- zamarzniętych,
- zalanych wodą,
- nasyconych wodą,
- pokrytych śniegiem,
Ważne: za glebę zamarzniętą nie uznaje się gleby, która rozmarza co najmniej powierzchniowo w ciągu dnia.
Stawy wykorzystywane do chowu lub hodowli ryb mogą być nawożone nawozami naturalnymi lub nawozami azotowymi mineralnymi.
Warunki rolniczego wykorzystania nawozów w pobliżu wód powierzchniowych
1. Nie stosuje się nawozów na gruntach rolnych w pobliżu wód powierzchniowych w odległościach:
- 5 metrów nawozów z wyłączeniem gnojowicy na gruntach rolnych od brzegu jezior i zbiorników wodny o pow. do 50 ha, cieków naturalnych; rowów z wyłączeniem rowów o szerokości do 5 m liczonej na górnej krawędzi brzegów rowu; kanałów.
- 10 metrów w przypadku gnojowicy od brzegów jezior i zbiorników wodny o pow. do 50 ha, cieków naturalnych; rowów z wyłączeniem rowów o szerokości do 5 m liczonej na górnej krawędzi brzegów rowu; kanałów.
- 20 metrów wszystkich rodzajów nawozów w przypadku brzegu jezior i zbiorników wodnych o pow. powyżej 50 ha; ujęć wody, jeżeli nie ustanowiono strefy ochronnej; obszarów morskiego pasa nadbrzeżnego.
Jeżeli na gruntach rolnych występuje uprawa roślin, odległości można zmniejszyć o połowę pod warunkiem:
- zastosowania nawozów za pomocą urządzeń aplikujących je bezpośrednio do gleby lub
- podzielenia pełnej dawki nawozów co najmniej na 3 równe dawki, przy czym odstęp między zastosowaniem tych dawek nawozu nie może być krótszy niż 14 dni.
Zabronione jest mycie rozsiewaczy nawozów i sprzętu do aplikacji nawozów oraz rozlewanie wody z ich mycia w odległości mniejszej niż 25 m od brzegu zbiorników wodnych, jezior, cieków naturalnych, rowów, kanałów, ujęć wody, jeżeli nie ustanowiono strefy ochronnej na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne, oraz obszarów morskiego pasa nadbrzeżnego.
Nawozów nie stosuje się na terenach o dużym nachyleniu w kierunku wód powierzchniowych w odległościach określonych w tabeli 1, zwiększonych o 5 m (teren o dużym nachyleniu to obszar o nachyleniu powyżej 10%, co oznacza wzrost pochylenia terenu o 1 m na długości 10 m).
Program azotanowy w skrócie. Wszystkie gospodarstwa mają obowiązek przestrzegania zasad dotyczących stosowania nawozów zawierających azot:
- terminy stosowania nawozów,
- okresy, kiedy rolnicze wykorzystanie nawozów jest niewłaściwe;
- stosowanie nawozów na terenach o dużym nachyleniu;
- rolnicze wykorzystanie nawozów na gruntach zamarzniętych, zalanych wodą, nasyconych wodą lub przykrytych śniegiem;
- nawożenie w pobliżu cieków naturalnych, zbiorników wodnych, kanałów i rowów, ujęć wody;
- przestrzeganie wysokości dawek azotu w nawozach naturalnych i mineralnych warunkujących ich odpowiednie wykorzystanie przez rośliny uprawne, nie powodujące zagrożenia zanieczyszczaniem wód; poza tym
- zabezpieczenia pojemności i konstrukcji miejsc do przechowywania odchodów zwierzęcych (nawozów naturalnych) oraz odcieków z przechowywania kiszonek;
Źródło i więcej o Programie ograniczającym stosowanie azotanów: ARiMR; CDR.
