Jedzenie owoców prosto z krzaka wydaje się być zgodne z naturą. Tyle że na jagodach czy malinach mogą znaleźć się nie tylko piasek czy pajączki, trudno dostrzegalne owady, ale także szczególnie groźne bardzo małe tasiemce - bąblowce. W 2020 roku w Polsce stwierdzono 18 przypadków bąblowicy u ludzi, rok wcześniej - 70*.
Bąblowica - co to za choroba i co ma wspólnego z niemyciem owoców?
Najczęstszym źródłem zakażenia bąblowicą są owoce leśne, ale nie tylko. Bąblowicę, chorobę odzwierzęcą, wywołują maleńkie, kilkumilimetrowe tasiemce jedno- i wielojamowe, bąblowce.
"Jaja tasiemca uwalniane są z kałem zakażonych psów i lisów, mogą dostać się do organizmu człowieka zarówno przez bliski kontakt z tymi zwierzętami, przeniesienie jaj do ust za pomocą brudnych rąk, jak i spożycie skażonej jajami żywności lub wody", wyjaśnia Główny Inspektorat Sanitarny.
Cysty najczęściej umiejscawiają się w wątrobie, ale również mogą występować w
- płucach,
- nerkach,
- śledzionie,
- ośrodkowym układzie nerwowym,
- kościach,
- oku
i mogą tam przebywać nawet kilka lat po zjedzeniu jaj pasożyta.
Najczęściej do zakażenia dochodzi po zjedzeniu nieumytych jagód, borówek i poziomek. Można się wtedy zarazić tasiemcem lisim. Z najnowszych danych Polskiej Akademii Nauk wynika, że najwięcej zarażonych zwierząt jest na Podkarpaciu oraz Warmii i Mazurach.
To też może Cię zainteresować
KRUS: Larwy tasiemców rozwijając się, tworzą formy pęcherzy – stąd polska nazwa bąblowiec. Choroba u ludzi rozwija się przez wiele lat bezobjawowo, dlatego jej wczesne rozpoznanie jest utrudnione.
Najczęściej bąblowicę u ludzi wywołują dwa gatunki tasiemców:
- Echinococcus granulosus – wywołujący bąblowicę jednojamową (jednokomorową),
- Echinococcus multilocularis – wywołujący bąblowicę wielojamową (wielokomorową).
Jak chronić się przed bąblowicą? Przestrzega KRUS:
Zapobieganie potencjalnej ekspozycji na zarażenie:
- niespożywanie owoców leśnych zbieranych z podłoża – jagody, poziomki i borówki należy przed zjedzeniem umyć pod strumieniem ciepłej, bieżącej wody;
- unikanie bezpośrednich kontaktów ze zwierzętami leśnymi i bezpańskimi;
- dokładne mycie rąk po powrocie z gospodarstwa, grzybobrania lub wędrówki leśnej;
- nieużywanie do mycia owoców i warzyw, ani do spożycia, wody ze zbiorników dostępnych zwierzętom;
- regularne odrobaczanie psów i kotów (dotyczy to zwłaszcza zwierząt gospodarskich, hodowanych na wsi),
- wygrodzenie posesji (ogródka, warzywnika) w celu zapobiegania dostępowi lisów i innych dzikich drapieżników.
Objawy bąblowicy
Bąblowiec jest przebiegły. Przez wiele lat może nie dawać żadnych objawów. Jak tłumaczy w jednym ze swoich materiałów edukacyjnych Powiatowy Inspektor Sanitarny w Brodnicy, symptomy zależą od zaatakowanego narządu, liczby pęcherzy oraz powikłań (Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Brodnicy, 2017). Rozwijające się stopniowo objawy kliniczne są głównie wynikiem ucisku rosnącej larwy na tkanki i podobne są do wolno rosnącego guza. Zależnie od umiejscowienia takie mogą być objawy:
- w wątrobie: żółtaczka, bóle w prawym podżebrzu,
- w płucach: krwioplucie, kaszel, duszności, bóle w klatce piersiowej, świąd,
- w mózgu: bóle głowy, zaburzenia psychiczne wynikające z uszkodzenia mózgu,
- w nerkach: nawracające bóle, krwiomocz, zaburzenia czynności nerek.
[i]Źródła: KRUS, GIS, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Brodnicy, 2017
*Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w Polsce od 1 stycznia do 31 grudnia 2020 r., Zakład Epidemiologii Chorób Zakaźnych i Nadzoru NIZP-PZH,
