W ostatnim czasie z zasiłkiem chorobowym musiała pożegnać się m.in. mieszkanka regionu, która będąc na zwolnieniu lekarskim, bawiła się na wieczorze panieńskim swojej koleżanki. Inna pani w okresie pobierania świadczenia rehabilitacyjnego była sprzedawcą w sklepie kuzyna bez umowy o pracę). Myślała, że „na czarno” może pracować. Przyłapany został także mechanik, który pracował zamiast się leczyć.
Była też mieszkanka Pomorza i Kujaw, która w trakcie pobytu na L4 poleciała na wakacje do Turcji i z tego powodu straciła zasiłek za cały okres zwolnienia. Pieniądze musiał oddać także mężczyzna, który w trakcie zwolnienia lekarskiego wykonywał prace remontowe związane z naprawą dachu. Inny ubezpieczony pomagał przy budowie kurnika. Przykładem nieprawidłowego wykorzystania L4 był także udział w regatach czy biegu.
- W naszym regionie w trakcie kontroli zwolnień lekarskich najczęściej chorzy przyłapani zostali na pracy zarobkowej, remontach, imprezach towarzyskich czy wyjazdach na wakacje. Skuteczność kontroli jest coraz większa m.in. za sprawą pomocnych wskazówek, które trafiają do ZUS-u. Coraz częściej powodem kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy są anonimowe zgłoszenia - przyznaje Krystyna Michałek, regionalny rzecznik ZUS województwa kujawsko-pomorskiego.
Wstrzymują wypłaty
Tylko w pierwszym półroczu 2024 roku na terenie województwa kujawsko-pomorskiego bydgoski i toruński oddział ZUS przeprowadził ponad 19,1 tys. kontroli osób na zwolnieniach lekarskich. W ich następstwie wstrzymano wypłatę 958 świadczeń chorobowych na kwotę ponad 1,2 mln zł. Tym samym ZUS zdecydowanie podniósł efektywność swoich kontroli w zakresie wykrywania nieprawidłowości. W pierwszym półroczu ubiegłego roku ZUS przeprowadził 15,5 tys. kontroli, wydał 728 decyzji wstrzymujących wypłatę świadczeń chorobowych, a kwota wstrzymanych zasiłków wyniosła 617 tys. zł.
ZUS ma także obowiązek zmniejszyć świadczenie chorobowe do 100 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, gdy ustał tytuł ubezpieczenia. Z tego powodu od stycznia do czerwca br. w regionie obniżono wypłaty o niemal 4 mln zł. Niższe świadczenie otrzymało 1,8 tys. osób. Skutki finansowe kontroli i obniżonych świadczeń po ustaniu zatrudnienia w pierwszym półroczu br. wyniosły łącznie ponad 5,2 mln zł.
Coraz więcej pieniędzy wraca do ZUS
Natomiast w okresie od stycznia do czerwca 2024 roku w całej Polsce ZUS przeprowadził 260,8 tys. kontroli osób posiadających zaświadczenie o czasowej niezdolności do pracy. Zakończyły się one wydaniem 18,6 tys. decyzji wstrzymujących dalszą wypłatę zasiłków chorobowych na kwotę niemal 24 mln zł. Po ustaniu tytułu ubezpieczenia ZUS obniżył wypłaty o 93,5 mln zł, a dotyczyło to 56,8 tys. osób. Łączna kwota obniżonych i cofniętych świadczeń chorobowych wyniosła niemal 117,5 mln zł.
W analogicznym okresie ubiegłego roku ZUS przeprowadził 222,9 tys. kontroli, wydał 14,1 tys. decyzji, a kwota wstrzymanych zasiłków wyniosła niemal 12,3 mln zł. ZUS obniżył także wysokość świadczeń po ustaniu zatrudnienia na kwotę ponad 73,5 mln zł, a dotyczyło to 49,9 tys. osób. W sumie w pierwszym półroczu 2023 roku do ZUS-u wróciło 85,8 mln zł.
Kombinują, to ZUS zabiera zasiłek
Jakie konsekwencje czekają na tych, co kombinują?
Osoby, które niewłaściwie korzystają ze zwolnienia lekarskiego, muszą liczyć się z tym, że stracą prawo do świadczenia chorobowego za cały okres kontrolowanego zwolnienia. W takich sytuacjach ZUS wstrzymuje wypłatę świadczenia, a jeżeli zostało już wypłacone, nakazuje jego zwrot.
Natomiast przy kontroli prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy, jeśli okaże się, że osoba sprawdzana przez lekarza orzecznika ZUS-u jest już zdrowa, to dochodzi do skrócenia zwolnienia lekarskiego. W takiej sytuacji ubezpieczony zachowuje prawo do świadczenia chorobowego tylko do dnia badania.
