Przy straganie na Rynku Nowomiejskim w Toruniu spotykamy Marię Mułkowską.
- Będzie pani kupowała nowalijki? - pytamy.
- Tak. Rzodkiewkę, ale szukam mniejszej - rozgląda się pani Maria - Koper jeszcze mam, wezmę też sałatę i pomidory...
Na długi weekend torunianka przygotowuje sałatkę z sosem vinegret.
- Myśli pani, że nowalijki są zdrowe? - pytamy dalej.
Pani Maria uśmiecha się i przecząco kręci głową. - Lepiej jednak je jeść niż nie jeść - stwierdza. - Bo mają też witaminy, a bez nich nie da się żyć.
Pani Małgorzata (nazwiska nie chce zdradzić) właśnie odeszła od stoiska z warzywami.
- Nowalijek nie kupiłam, bo są za drogie i niezdrowe - sam nawóz. Sałatę jem dopiero latem - wyjaśnia.
Roślina musi dostać nawóz
Na straganie u Marcelego Wojciechowskiego pomidory kosztują od 11 do 15 zł, sałata 2 i 2,5 zł, a rzodkiewka od 1 do 1,5 zł.
- Klienci chętnie kupują nowalijki, bo szczypiorek, rzodkiewka czy sałata to teraz nowości, a poza tym po zimie każdy jest spragniony witamin - opowiada pan Marceli. - Ludzie czasami pytają, czy warzywa nie są "pędzone". A co to w ogóle znaczy? Każda roślina musi dostać jakiś nawóz, aby urosła. Mam większość polskich warzyw, a polski rolnik jest biedny i nie przesadza.
Na bazarach większość warzyw jest jeszcze spod folii, choć pojawiła się już pierwsza drobna rzodkiewka z pola.
- W nowalijkach mogą być przekroczenia zawartości azotanów - tłumaczy Marzena Jarzębowska z sekcji żywności i żywienia Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Toruniu. - Pobieramy próbki warzyw do badań. W maju będziemy sprawdzać buraczki i rzodkiewki, a w czerwcu sałatę i szpinak. W ostatnich latach normy w próbach nie były przekroczone. Z roku na rok jest coraz lepiej.
Badania próbek nowalijek pobranych w całym województwie przeprowadza akredytowane laboratorium sanepidu we Włocławku. W tym roku sprawdziło tam dopiero trzy próby, ale żadnej nie zakwestionowało.
Dla dzieci, to ostrożnie
Nowalijek nie poleca się jednak małym dzieciom. Dolegliwości spowodowane przedawkowaniem związków chemicznych zależą od organizmu. Przeważnie są żołądkowo-skórne, m.in. pokrzywki i wypryski, a także bóle brzucha.
- W nowalijkach ilość azotanów i azotynów na pewno jest duża, więc nie należy przesadzać z ich jedzeniem. Nie sądzę, aby można poważnie się zatruć, ale doradzam umiar, jak we wszystkim - mówi prof. Jacek Klawe - kierownik Katedry Zakładu Higieny i Epidemiologii w Collegium Medicum UMK w Bydgoszczy.
Uważaj w marketach!
Świeże warzywa i owoce pod względem wymagań unijnych sprawdza także Wojewódzki Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych.
Jak dowiedzieliśmy się od wojewódzkiego inspektora Andrzeja Szczygielskiego, w tym roku skontrolowano sześć hipermarketów w regionie. Inspektorzy m.in. nałożyli trzy mandaty (za niewłaściwą jakość towarów) i wydali cztery decyzje zakazujące wprowadzenia do obrotu danej partii, co oznacza jej zniszczenie. Nie były to nowalijki. Warto jednak wiedzieć, że w hipermarketach w Bydgoszczy, Nakle i Inowrocławiu znajdowały się nadgniłe cytryny z Turcji, zapleśniałe truskawki z Maroka i Hiszpanii oraz nieświeże polskie pieczarki.
