Perła Nowego

     Klasztor pofranciszkański pod wezwaniem Maksymiliana Kolbe w Nowem to jedna z pereł architektury Pomorza. Ze względu na liczne przebudowy, trudno dziś ustalić pierwotną formę kościoła, jak i dokładną datę budowy. Wiadomo, że konwent franciszkański powstał tu w 1282 roku. Pierwszą wzmianka o budowie kościoła w Nowem znajdujemy w piśmie o dotacji na budowę z 1311 roku. Z ustaleń archeologów wynika, że krypta powstała najpóźniej około roku 1300. Wiadomo, że w XVII i XVIII wieku służyła jako miejsce pochówku zakonników i ludności świeckiej. Jej pierwotne znaczenie było jednak inne. Był to najprawdopodobniej grób jakiejś ważnej osobistości. Przyjąć można, że krypta była grobowcem dla rodziny Świeców. Przemawia za tym fakt, że Świecowie musieli zainicjować budowę w latach 1301-1307 tuż przed najazdem Krzyżaków. Wojna z Krzyżakami sprawiła, że kościół został w części zniszczony. W roku 1419 ustanowiony został odpust, aby w ten sposób pozyskać pieniądze na odbudowe świątyni. W 1542 roku kościół przeszedł w ręce protestantów. Jednak w 1581 roku klasztor przekazano katolikom i zajęli się nim bernardyni, sprowadzeni tu przez Jerzego Konopackiego, kasztelana chełmińskiego. Wówczas powstały trzy kaplice przykościelne: Niepokolanego Poczęcia NP. Marii, św. Franciszka i grobowa Konopackich.
     Klasztor rozwijał się dopóty, dopóki nie wybuchał wojna ze Szwedami. W 1658 roku przystąpiono do odbudowy. Najbardziej istotną częścią tej odbudowy było przykrycie prezbiterium ozdobnym drewnianym stropem, który zdobiło osiem płasko rzeźbionych medalionów ze scenami Maryjnymi: Zwiastowaniem, Niepokalanym Poczęciem, Narodzeniem Chrystusa, Pokłonem Trzech Króli, Ofiarowaniem w Świątyni, Wniebowzięciem, Koronacją i triumfem Marii.
     Kolejny etap prac nastąpił pod koniec XVIII wieku. Rozpoczęto przebudowę wnętrza korpusu nawowego, nadając mu cech barkowych. Wtedy także zbudowano sklepienia nawowe. W 1782 roku wybudowano nowe cele dla zakonników. Dziesięć lat później zakończyła się zasadnicza część odbudowy. W latach 1811-1812 kościół był szpitalem dla wojsk francuskich. Podczas pożaru 26 października 1899 roku, który strawił większą część miasta, spłonął też kościół. W latach 1899-1902 przeprowadzono remont, podczas którego w architekturę budynku wprowadzono wiele nigdy nie istniejących neogotyckich elementów.
     Materiał został opracowany na podstawie tekstu z portalu www.nowe.z.pl