Psycholog Grażyna Skoczek: - Podczas rekrutacji wszystko jest ważne

41 proc. Polaków szuka nowej pracy lub planuje zmienić obecną w najbliższym – wynika z badania „Mobilność zawodowa Polaków w 2023 roku". To wzrost o 5 proc. w stosunku do 2022 roku. Zatrzymajmy się przy zmianie tej pracy, jak się do tego procesu przygotować?
Zacznę od tego, że z danych tych wynika i to, że nasza aktywność zawodowa wiąże się również ze zmianą pracy, która dla wielu osób stanowi ważny aspekt życia. Stąd naturalnym wydaje się pytanie, które czasami sobie zadajemy - „A może zmienić pracę?”. Jednak odpowiedź na nie - ani nie jest jednoznaczna, ani łatwa - niemniej podejmując taką decyzję, warto dokładniej przygotować się do tego procesu.

Czyli jak?
Przede wszystkim należy uświadomić sobie, co tak naprawdę chcemy osiągnąć poprzez zmianę tej pracy. Takim motywatorem może być na przykład chęć awansu na wyższe stanowisko, zmiana środowiska, w którym pracujemy, bo dotychczasowa kultura i miejsce pracy nie są już dostosowane do naszych potrzeb. Bardzo często, do zmiany zatrudnienia motywuje nas pozyskanie większego wynagrodzenia za pracę.

Jest już decyzja i co dalej?
Pamiętajmy o tym, że zmiana naszej pracy nie nastąpi sama – często słyszę takie stwierdzenie, że chętnie poszukałbym innej pracy, ale w zasadzie to ja nie wiem, jak to zrobić. A przede wszystkim, jak tych ofert pracy szukać.

To jak ich szukać?
Możliwości jest wiele. Są ogłoszenia w prasie czy wyspecjalizowane strony w Internecie. Są media społecznościowe, tu pojawiają się również ogłoszenia o pracę w formie jeszcze do niedawna niewyobrażalnej. Tzn. często wyglądają one jak prezentacja danego pracodawcy czy wpis znajomego niż tradycyjne ogłoszenie, w którym zwykle zawarty jest opis kogo konkretnie się poszukuje, czego pracodawca wymaga od kandydata i co mu oferuje. Z drugiej strony zdarza się, że kandydaci sami opisują - na prywatnych profilach - swoje doświadczenie zawodowe, deklarując chęć podjęcia nowej pracy. Dzisiaj kreatywność ludzka nie zna granic i może czasami warto, w poszukiwaniu nowej pracy zadziałać niestandardowo. Bywa, że taka innowacyjność zwiększa nasze szanse na sukces w zatrudnieniu, co czasami potwierdza praktyka.

Ale od osób poszukujących pracy możemy też usłyszeć: „Wysyłam i wysyłam swoje CV, ale nie mam odzewu”. Dlaczego tak się dzieje?
I to jest taki moment - z jednej strony trudny, a nawet frustrujący - ale z drugiej strony, warto wtedy spojrzeć na CV pod kątem, co należy w nim jeszcze poprawić i jak można go uzupełnić. O jakie nasze umiejętności czy działania. W tym przypadku zachęcam do skorzystania z pomocy doradcy zawodowego lub zawodów pokrewnych, którzy pomogą nam przejść przez ten proces. Jeżeli nie mamy takich możliwości to cennym źródłem informacji o rynku pracy, może być również osoba z naszego otoczenia, która przechodziła przez podobne doświadczenia i w efekcie odniosła sukces. I można skorzystać z ogólnodostępnych poradników.

To CV zwane życiorysem, jest ważnym dokumentem…
Bardzo ważnym. CV w procesie rekrutacji, jest niejako naszą wizytówką i może zdecydować o tym, czy zostaniemy zaproszeni do dalszego procesu rekrutacyjnego. W jego pisaniu możemy zaczerpnąć wiedzę z gotowych wzorów, ogólnie dostępnych na przykład na stronach internetowych. Istotne jest, aby zawarte w tym dokumencie informacje były zgodne z prawdą, aby jasno opisywały nasze doświadczenie czy umiejętności, co nie zawsze później - podczas bezpośredniej weryfikacji tych danych - się potwierdza. Czasami na tym początkowym etapie rekrutacji, pracodawca prosi o list motywacyjny. Dokument ten jest często pomijany przez kandydatów, a to właśnie w nim możemy szczegółowo przedstawić, dlaczego chcemy pracować w tej konkretnej firmie i jakie mamy doświadczenie zawodowe czy umiejętności, które niejako potwierdzają, że jesteśmy właściwymi osobami na dane stanowisko.

A gdy już zostaniemy zaproszeni na rozmowę rekrutacyjną, to jak się do niej przygotować?
Tutaj, u kandydatów pojawia się rodzaj ekscytacji albo fala obaw – „Czy sobie poradzę?” Co należy mówić i jak mówić? – zdecydowanie, czy raczej cicho i grzecznie. Jak się ubrać? Te wszystkie pytania, czy obawy są bardzo ważne i naturalne, dlatego do takiej rozmowy trzeba się również przygotować. Ponieważ uważa się, że jest to rodzaj prezentacji, gdzie każdej ze stron zależy na tym, aby jak najlepiej wypaść. Kandydaci, którzy nie mają dużego doświadczenia w rekrutacji mogą spróbować - z pomocą, na przykład doradcy zawodowego – przeprowadzić próbkę takiej rozmowy po to, aby w tych warunkach szkoleniowych, zobaczyć jak - z dużym prawdopodobieństwem - będzie ona wyglądała. Mogą też nagrać siebie, choćby na dyktafon i odsłuchać, czy telefonem komórkowym - tu jeszcze mogą siebie zobaczyć oraz ocenić i to, jak się zachowują. Jaką mają mimikę i jak gestykulują podczas takiej rozmowy. Podczas rekrutacji wszystko jest ważne. Pamiętajmy, że rekrutacje bywają wieloetapowe i prowadzone są w różny sposób, o czym pracodawca zwykle informuje. Obecnie dość powszechną praktyką bywa zaproszenie kandydata do rozmowy w formule zdalnej, ale poza taką formą spotkania, pozostałe elementy są takie same zatem ważne jest, jak się komunikujemy. Jak prezentujemy swoje doświadczenie zawodowe, swoje mocne strony…I nie zapominajmy o autoprezentacji, a w szczególności o odpowiednim ubiorze, stosownym do okoliczności.

Co w sytuacji, gdy rekrutacja – może już kolejna – zakończy się niepowodzeniem?
Każda rekrutacja, w której bierzemy udział - nawet jeśli zakończy się niepowodzeniem, czyli nie złożeniem nam oferty pracy - jest zawsze bardzo cennym doświadczeniem. A w przypadku kandydatów, którzy zmagają się - z różnego rodzaju trudnościami podczas rekrutacji - dobrym kierunkiem będzie wsparcie psychologa, który pomoże zlokalizować przyczynę naszych niepokojów. Pomoże też opracować techniki wspierające nas w staraniach o zatrudnienie. Ważne, aby osoba, która chce zmienić pracę nie dostrzegała na swojej drodze samych murów, a raczej mosty łączące kolejne odcinki jej zawodowej drogi. Bo przecież, w efekcie istotne jest - aby bez względu na to, jaki zawód wykonujemy - czerpać z niego satysfakcję.