Chciałbym, żebyśmy byli drugą Danią. Nie Japonią albo Irlandią, ale właśnie Danią. Tam, jeśli przedsiębiorca albo inny obywatel złożył w jakimś urzędzie określoną informację, żadna inna instytucja państwowa nie ma prawa żądać od niego składania jej ponownie. Znaczy to na przykład, że poprawnie rozliczywszy się z fiskusem, Duńczyk nie musi nigdzie dostarczać zaświadczeń o dochodach, jeśli nawet składa wniosek o zasiłek albo inną pomoc publiczną.
Z duńskiego przykładu można wyciągnąć dwa krzepiące wnioski. Pierwszy: da się tak skomputeryzować administrację, że tworzy ona sprawny i spójny system, oszczędzający wszystkim czas i pieniądze. Drugi wniosek: prawo może być tak skonstruowane, że bez nadmiaru papierków, zaświadczeń, formularzy, kwestionariuszy obywatel jest w stanie załatwiać ważne dla siebie sprawy, a skomputeryzowana administracja się nie zacina.
Jak nam, w Polsce, daleko do tej idylli pokazuje przykład studentów nieszczęśników opisywanych w artykule "Uczciwość ukarana". Durnie skonstruowane prawo powoduje, że pracowici (zatrudnieni na stażach) i zdolni a niezamożni (obdarowani stypendiami) młodzi ludzie mogą stracić istotne uprawnienia z powodu kolizji przepisów albo braku wyobraźni urzędników. Jak tu się dziwić, że wielu nie chce się użerać z przepisami albo urzędnikami, macha ręką i wyjeżdża z kraju. Część z nich kiedyś pewnie wróci, ale ilu wartościowych, wykształconych ludzi tracimy w ten sposób na zawsze?
To tylko przykład jednej z wielu niespójności naszego prawa. Takich dokuczliwych absurdów jest mnóstwo. Działania ich najczęściej doświadczają ci, którzy są aktywni, bo ci mają najwięcej "spraw". Oni wiedzą, co trzeba zmienić, żeby państwo było przyjazne obywatelowi. Komisja sejmowa o nazwie Przyjazne Państwo też chce to wiedzieć. Posłowie przeglądają prawo z intencją zmian na lepsze. I wychodzi im, że trzeba zmienić prawie wszystko. Tylko, czy to u nas da się zrobić? Wątpię, niestety.
